Της Λένας Παγώνη
Όπως δημοσιεύτηκε στην «ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ» (30-1-2004)
– Ε! Λοιπόν, η Κούβα είναι η πιο ελεύθερη χώρα του κόσμου… Είπε με το αγέρωχο ύφος του ο Φιντέλ Κάστρο.
– Πώς το λέτε αυτό;
– Να, γιατί… Κάθε πρωί, που ξυπνάω κι εγώ και ο κάθε πολίτης αυτής της όμορφης χώρας με τον πεισματάρικο και περήφανο λαό, κοιτάμε απέναντι την Αμερική, που είναι τόσο κοντά και σχεδόν φαίντεαι καθαρά και λέμε, χωρίς να μας φοβίζει τίποτα: «Δεν πάτε να… πνιγείτε son of the beach!…».
Αυτός είναι ο Φιντέλ, 77 χρόνων σήμερα. Τον βλέπουμε δίπλα μας στην επίσημη υποδοχή του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου, στην Αβάνα, να μας μιλάει, να μας αγκαλιάζει, να μας φιλάει και να μας κόβεται η ανάσα… Πανύψηλος, αγέρωχος, με την πράσινη στρατιωτική του στολή, τη μακριά, γκρίζα πια, γενειάδα του, το απίστευτα διεισδυτικό βλέμμα. Ένας ζωντανός θρύλος, ένας επαναστάτης όρθιος ακόμη, που συνεχίζει, μοναχικός πια στον πλανήτη, να αντιστέκεται στον Αμερικανικό αποκλεισμό, πάνω από σαράντα χρόνια.
Από τότε που ανέλαβε την εξουσία, μπαίνοντας νικητής στην Αβάνα, στις 8 Ιανουαρίου 1959, με ένα λευκό περιστέρι στον ώμο του, μαζί με τον Τσε Γκεβάρα. «Ένας ρομαντικός αντάρτης, γενναίος Ρομπέν των Δασών, που λάτρευε το διάβασμα μελετώντας Σαίξπηρ, Μπαλζάκ, Γκόργκι», όπως τον είχε παρουσιάσει τότε στους “N. York Times”, ο ανταποκριτής τους στην Λατινική Αμερική, Χ. Λ. Μάθιους.
«Η ιστορία θα με δικαιώσει…» είχε πει και τα λόγια του κυκλοφόρησαν σε όλο τον κόσμο…
ΜΑΓΕΥΤΙΚΗ Η ΑΒΑΝΑ
Σήμερα τον δικαιώνει; Με κατηγορίες για καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κούβα, όπως επεσήμανε, μοιράζοντας δίκαια τις ευθύνες, στη βαρυσήμαντη ομιλία του ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος. Τι γίνεται σήμερα στην Κούβα;
Το πανέμορφο, αυτό, μεγαλύτερο νησί της Καραϊβικής που σφύζει από τουρισμό, με μία από τις πιο μαγευτικές πόλεις του κόσμου, την Αβάνα, το ιστορικό κέντρο της οποίας η ΟΥΝΕΣΚΟ ανακύρηξε Μνημείο Παγκόσμιας κληρονομιάς – και πάντως χωρίς τόση βρώμα και τόση πορνεία ακόμα, όπως συνήθως ακούγεται…
Με τα τιρκουάζ νερά στη γεμάτη φοίνικες παραλία του Βαραδέρο, με την τροπική βλάστηση στην ενδοχώρα, στη Σορόρα, τη Μόκκα, τη κοιλάδα Βινιάλες, τις απέραντες φυτείες του ζαχαροκάλαμου. «Φιντέλ, θα τους πνίξουμε στη ζάχαρή μας!», του φώναζαν οι Κουβανοί, το ’61, μετά την αποτυχημένη Αμερικανική εισβολή στον Κόπλο των Χοίρων, το ’61.
«Δεν είμαστε πια και τόσο απομονωμένοι, λέει, σήμερα, ο Φιντέλ. Μέσα από το E-MAIL και το INTERNET επικοινωνούμε με όλο τον κόσμο!…». Όταν, ο Αμερικανός σκηνοθέτης Όλιβερ Στόουν, σε μία εκπληκτική πρόσφατη συνέντευξη μαζί του τον ρωτάει, εάν μετά από τέσσερις δεκαετίες στη εξουσία σκοπεύει να αποχωρήσει, εκείνος απαντάει πως δεν αισθάνεται ισόβιος ηγέτης, αλλά πνευματικός πατέρας των Κουβανών. Και θα φύγει μόνον την ημέρα, που η Αμερικανική αυτοκρατορία θα πάψει να απειλεί την Κούβα… Τότε, θα έχει χρόνο για ψάρεμα και ψυχαγωγία.
ΑΓΑΠΩ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ
Όταν κι εγώ τον ρωτάω για το ιδιότυπο εμπάργκο, που η Ε.Ε. του έχει επιβάλλει με αφορμή τις πρόσφατες εκτελέσεις αντιφρονούντων, ο Φιντέλ απαντάει: « η Ε.Ε. καλά θα κάνει να μη στηρίζει επιθετικούς πολέμους στον κόσμο…». «Αγαπώ τους Έλληνες» μου λέει.
– Σας θέλουμε πολύ να έρθετε στην Ελλάδα. Μήπως στους Ολυμπιακούς Αγώνες; Τον ρωτάω.
– Γιατί, για να αγωνιστώ και εκεί… Λέει γελώντας κι εξηγεί, όμως, πως αν και θα το ήθελε, δεν έχει προσκληθεί.
Η ΕΛΛΑΔΑ ΟΜΟΡΦΑΙΝΕΙ ΤΟΝ ΠΛΑΝΗΤΗ
«Η Ελλάδα ομορφαίνει τον Πλανήτη…» συνεχίζει και του αρέσει να μιλάει για την κλασσική αρχαιότητα, για την Μάχη των Θερμοπυλών, για το Βυζάντιο, για το Άγιο Όρος. Διαβάζει και θέλει να μαθαίνει…
ΕΡΩΤΑΣ. ΧΟΡΟΣ. ΜΟΥΣΙΚΗ…
Τα λόγια του Φιντέλ, το αετίσιο βλέμμα του, η ζεστασιά του, η διαχυτικότητά του, η περήφανη κορμοστασιά του, δεν θα σβηστούν ποτέ από τη μνήμη μας. Μαζί με το άρωμα της Κούβας, που πήραμε, με τη νοητή συνάντησή μας με τον Έρνεστ Χέμινγουεϊ, στο δικό του μπαρ τη “Floridita”, στο κέντρο της παλιάς Αβάνας, όπου μαζί με τη λογοτεχνία του, την καλή παρέα και το ποτό, πέρασε μεγάλο μέρος της ζωής του. Εκεί με τους ήχους της πιο ερωτικής – χορευτικής μουσικής στον κόσμο, της «Σάλσα Κουμπάνα», όπου λικνίζονται, νύχτα – μέρα, γυναίκες, άντρες, νέοι, γέροι με ένα πούρο στο στόμα.
«Η επανάστασή μας είναι τόσο Κουβανική, όσο η μουσική μας…» λέει ο Φιντέλ.
Είναι χαρακτηριστική η στιχομυθία μας με τον ζάμπλουτο, Τούρκο μεγάλο επιχειρηματία Κοτς, που συνόδευε τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο σ’ αυτό το αξέχαστο ταξίδι στην Κούβα.
– Γιατί, αλήθεια, ήρθατε σ’ αυτό το ταξίδι; Ρώτησα τον Κοτς.
– Διότι αγαπώ τον Πατριάρχη και τον Κουβανέζικο χορό, τη σάλσα… Μου απάντησε πειστικά.
ΜΑΝΤΕΛΑ και ΦΙΝΤΕΛ
«Ε! Λοιπόν, δύο μεγάλα όνειρα είχα στην δημοσιογραφία όταν ξεκινούσα. Να γνωρίσω από κοντά τον Ν. Μαντέλα και τον Φ. Κάστρο. Τα πραγματοποίησα και τα δύο, ανατρέποντας την θεωρία πως τους μεγάλους μύθους, να μην τους γνωρίζουμε από κοντά, διότι απομυθοποιούνται.
Και στις δύο περιπτώσεις συνέβη ακριβώς το αντίθετο. Γιγαντώθηκαν μπροστά μας… Και όταν ζήσαμε το έργο του Μαντέλα στη Νότιο Αφρική, σε επίσημη επίσκεψη με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κ. Στεφανόπουλο και τον γνωρίσαμε κι εδώ στην Αθήνα, ως προσκεκλημένο του Ιδρύματος Α. Παπανδρέου. Και τώρα στην Κούβα με τη γνωριμία μας, τη συζήτηση, και το θερμό φιλί με τον Φιντέλ Κάστρο.
Να γιατί αξίζει αυτή η δουλειά, σ’ αυτήν εδώ την εφημερίδα.
