Του Βασίλη Κ. Καλαμαρά
Ο Χουάν Βιγιόρο θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους εν ζωή Μεξικανούς συγγραφείς. Τον ακούσαμε, απολαμβάνοντας τον ρέοντα και αιρετικό λόγο του και μετά στηθήκαμε στην ουρά, γιά να μάς υπογράψει τα βιβλία του. Ήρθε, πριν λίγες μέρες στην Αθήνα, στο πλαίσιο του ένατου Φεστιβάλ ΛΕΑ εν Αθήναις, που είναι η γιορτή των γλωσσών της Ιβηρικής και της Λατινικής Αμερικής.
Με ρίζες καταλανικές, ο 61χρονος Χουάν Βιγιόρο δεν έπεσε ως μήλο κάτω από την μηλιά του επιφανούς φιλόσοφου πατέρα του Λουΐς Βιγιόρο. Ίσως να πήρε από αυτόν την έξη να αναζητά το νόημα της ζωής. Σε αντίθεση με τον γεννήτορά του, δεν την βρήκε στο ιδεολόγημα της όποιας μεξικανικότητας. Η γενιά του απομακρύνθηκε από τα προτάγματα των εθνικοαπευθερωτιικών μετώπων, στράφηκε στην ροκ μουσική, ήρθε σε ρήξη με τον μεξικανικό εθνικισμό.
«Ήμασταν μιά γενιά ανοιχτή, η οποία αντιλαμβανόταν την ταυτότητά της μέσα στον παγκοσμιοποιημένο πλανήτη. Δεν θέλαμε να ξεχωρίσουμε από τις άλλες εθνότητες και από τους άλλους λαούς, επιθυμούσαμε να στοχαστούμε πάνω στον ‘‘Λαβύρινθο της μοναξιάς’’ του Οκτάβιος Πας. Η ταυτότητα του Μεξικανού δεν είναι μονότροπη, έχει πολλούς τρόπους να προβάλλεται και να εκφράζεται», μάς αυτοπαρουσιάστηκε.
Κι αυτή η αυτοβιογραφία του είναι απόλυτα συνεπής με το έργο του. Το μυθιστόρημα «Ύφαλος» γιά τουρισμό των άκρων κάπου στην Καραϊβική και η συλλογή διηγημάτων «Οι ένοχοι» είναι οι αυτόπτες μάρτυρες της προσωπικότητας του Χουάν Βιγιόρο ως συγγραφέα. Σ’ αυτά οι ταυτότητες και οι ταυτοποιήσεις αλλάζουν από σελίδα σε σελίδα, καθώς τίποτα δεν ολοκληρώνεται και δεν παγιώνεται, όλα είναι ρευστά, βορειοαμερικανικά και νοτιοαμερικανικά, ισπανικά και καταλανικά, δυτικοευρωπαϊκά και μεξικανικά.
Ολικός δημιουργός, αφού έχει πειραματιστεί μ’ όλα τα είδη του γραπτού λόγου, ενώ δεν περιφρονεί καθόλου μα καθόλου τη δημοσιογραφία. Μέσα στο αίμα του κυκλοφορεί και ο αθλητικογράφος, αφού μέσα στις παιδικές του μνήμες εμφιλοχωρεί ένας κορυφαίος Μεξικανός σπορτκάστερ. Αυτός ο επαγγελματίας που τον παρομοιάζει με ραψωδό της σύγχρονης οδύσσειας του ποδοσφαίρου, του εμπέδωσε την αξία του αφηγηματικού λόγου.
«Θέλω να ξεφύγω από την κόλαση της επανάληψης. Γιαυτό ασχολούμαι μ’ όλα τα είδη του λόγου. Ολη τα κείμενα μου τα αντιμετωπίζω ως έναν όλον», ξεκαθαρίζει, θέλοντας να τονίσει ότι δεν υπάρχουν «καλά» και «κακά» είδη. Από την αφηγηματικότητα, κυρίως στέκεται στην προφορικότητα, γιαυτό τον ενδιαφέρουν οι αυθόρμητες ιστορίες των ανώνυμων που πλάθονται από την ανάγκη της εξομολόγησης ως δικαιολόγησης και δικαίωσης, αλλά και απέκδυσης της ευθύνης των πρωταγωνιστών της Ιστορίας.
ΧΟΥΑΝ ΒΙΓΙΟΡΟ
1. Ο ύφαλος. Το σύνδρομο της πυραμίδας
Μετάφραση: Ασπασία Καμπύλη
Εκδόσεις Φιλύρα
Σελ. 308
Τιμή: 14,84€
2. Οι ένοχοι
Μετάφραση: Μαρία Παλαιολόγου
Εκδόσεις Κουκκίδα-Σειρά Πόρτες
Σελ. 176
Τιμή: 12,72€
