Πόσο μπορεί να μισείς αυτό τον τόπο όταν αφήνεις να περάσει όλο το καλοκαίρι με το Μουσείο της Νισύρου κλειστό, όπως και άλλων 80 αρχαιολογικών χώρων και μουσείων σε όλη την χώρα και να αποφασίζεις να το ανοίξεις στα μέσα Σεπτεμβρίου, στη λήξη της τουριστικής περιόδου;
Κι όμως το Υπουργείο Πολιτισμού ανακοίνωσε υπερηφάνως ότι ανοίγει αύριο Τρίτη, το Αρχαιολογικό Μουσείο Νισύρου γιατί βρήκε επιτέλους έναν αρχαιοφύλακα από άλλο μουσείο της Αθήνας.
Το Μουσείο της Νισύρου εγκαινιάστηκε πριν από εφτά χρόνια, τον Σεπτέμβριο του 2010 και φέτος έβαλε λουκέτο ελλείψει φυλακτικού προσωπικού. Πρόκειται για ένα σχετικά νεόδμητο μουσείο που δεν θα υπήρχε αν δεν έβαζαν το χέρι στην τσέπη οι αδελφοί Γιαννίδη, δαπάναις των οποίων κτίστηκε το κτήριο και παραχωρήθηκε το 2001 στο Υπουργείο Πολιτισμού.
Εγινε για να στεγάσει όλη την ιστορία του νησιού από τα προϊστορικά ως τα βυζαντινά χρόνια. Εχει βρεθεί μια προϊστορική εγκατάσταση στην ηφαιστειογενή νησίδα Γυαλί, απέναντι από τη Nίσυρο, της 4ης χιλιετίας π.Χ. (Τελική Nεολιθική περίοδο) και πάνω στη Νίσυρο ένα ακέραιο νεολιθικό κτίριο ελλειψοειδούς σχήματος και ένα εκτεταμένο νεκροταφείο.
Στο Μουσείο εκτίθενται τα πλούσια ευρήματα από τη νεκρόπολη της αρχαίας πόλης, τα οποία χρονολογούνται στην αρχαϊκή, κλασική και ελληνιστική περίοδο. Η περίοδος ακμής του νησιού θεωρείται ο 4ος αι. π.X. όταν κατασκευάστηκε και η οχύρωση της πόλης, η οποία βρίσκεται στο χαμηλό λόφο νοτιοδυτικά του Mανδρακιού.
Το νεκροταφείο εκείνης της εποχής βρίσκεται στην περιοχή του Άη-Γιάννη, ενώ σύγχρονοι τάφοι έχουν βρεθεί και στη νότια πλευρά του λόφου του Παλιόκαστρου με άφθονα κτερίσματα ερυθρόμορφα ή μελαμβαφή αγγεία, τα περισσότερα εισηγμένα από την Aττική, πολλά πήλινα ειδώλια και λιγοστά κοσμήματα. Τον 3ο αι. π.X. οι τάφοι είναι ορθογώνιοι κιβωτιόσχημοι και τα κτερίσματα κυρίως πήλινα και λίγα γυάλινα αγγεία.
Η αρχαιολογική σκαπάνη έχει φέρει στο φως λίγα γλυπτά, επιγραφές και επιτύμβιες στήλες.
Από την παλαιοχριστιανική, βυζαντινή και μεταβυζαντινή Νίσυρο σώζονται κιονόκρανα του 5ου και 6ου αι. μ.Χ., η απεικόνιση του μεσοβυζαντινού τέμπλου από το καθολικό της Παναγίας Σπηλιανής, τμήματα τοιχογραφιών από τις βυζαντινές εκκλησίες του νησιού και εικόνες από τις μεταβυζαντινές εκκλησίες της Νισύρου.
