Οι αρχαιολόγοι ερευνούσαν μια μνημειώδη σκάλα στα χαμηλότερα επίπεδα όταν εντόπισαν το συγκρότημα των αποστραγγιστικών σηράγγων. Και τότε γεννήθηκε γι αυτούς ένα άλλο ερώτημα, αν περνούσε από εκεί γλυκό νερό ή λύματα.
Το Δασκαλειό, πριν από 4.500 χρόνια, ενωνόταν με ένα μικρό πέρασμα με την Κέρο που την 3η χιλιετία π.Χ. ήταν ένα σημαντικότατο ιερό, όπου πραγματοποιούνταν σύνθετες τελετουργίες. Ο διάσημος αρχαιολόγος, καθηγητής του πανεπιστημίου του Κέϊμπριτζ Κόλιν Ρένφριου θεωρεί πως είναι το αρχαιότερο ιερό του κόσμου. «Υπάρχουν κι άλλα νησιωτικά ιερά στον κόσμο, αλλά κανένα δεν είναι τόσο παλιό όσο της Κέρου» δηλώνει.
Θυμίζουμε πως στην Κέρο έχουν βρεθεί χιλιάδες σπασμένα μαρμάρινα κυκλαδικά ειδώλια, τα οποία θεωρείται πως μεταφέρθηκαν σπασμένα από αλλού. Οσο για τις πλαγιές του Δασκαλειού οι αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι κάποτε ήταν καλυμμένες με κτίρια και άλλες κατασκευές, κάτι που υποδηλώνει ότι ήταν ένα από τα πιο πυκνοκατοικημένα μέρη των Κυκλάδων. Κι αυτό, πριν από 4.500 χρόνια.
Για την επιβίωση αυτού του πληθυσμού θα εισάγονταν από γειτονικά νησιά τρόφιμα και πρώτες ύλες. Γνώριζαν την τέχνη της μεταλλοτεχνίας. Στα τελευταία ευρήματα συγκαταλέγονται και δύο εργαστήρια με υπολείμματα μετάλλων όπως και ένα μολύβδινο τσεκούρι, ένα καλούπι για χάλκινα μαχαίρια και δεκάδες κεραμικά θραύσματα από μεταλλουργικό εξοπλισμό, συμπεριλαμβανομένου ενός στομίου φυσητήρα. Σε αυτά πρέπει να προστεθεί και ένας άθικτος πήλινος φούρνος που βρέθηκε στο τέλος της περσυνής ανασκαφικής περιόδου.
Εδώ και 10 χρόνια οι ερευνητές είχαν ενδείξεις μεταλλοτεχνίας στο Δασκαλειό. Ο Μάικλ Μπόιντ, από το Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, συνδιευθυντής των ανασκαφών, υποστηρίζει ότι η μεταλλουργική τεχνογνωσία ήταν προφανώς συγκεντρωμένη στο Δασκαλειό, σε μια εποχή όπου η πρόσβαση τόσο σε δεξιότητες όσο και σε πρώτη ύλη ήταν πολύ περιορισμένες, κάνοντας παράλληλα λόγο για ευρήματα που συνδέονται με τις απαρχές της αστικοποίησης.
