Όσοι ψάχνουν τη μαύρη αγορά που προωθεί τα ματωμένα διαμάντια σε όλο τον κόσμο, αρκεί να συνδεθούν στο Facebook.

Μέσα στο χάος του πραξικοπήματος του 2013 στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, τα «διαμάντια του πολέμου» έχουν εξελιχθεί σε βασική πηγή εσόδων και για τις δύο πλευρές των συνεχιζόμενων συρράξεων, σύμφωνα με νέα έκθεση που δημοσίευσε το Global Witness.

Η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία είναι μια από τις φτωχότερες χώρες του κόσμου, ωστόσο δεκάδες χιλιάδες καράτια διαμαντιών εξορύσσονται κάθε χρόνο από τη γη της. Από το 2014 και μετά, η διαδικασία Κίμπερλι έχει απαγορεύσει τις εξαγωγές διαμαντιών από τη χώρα που έχει ρημαχτεί από τον πόλεμο, πολύτιμες πέτρες που χρησιμοποιούνται για να χρηματοδοτήσουν στρατιώτες και αντάρτες.

Τα ακατέργαστα ή άκοπα διαμάντια είναι διαβόητα εύκολο να μετακινηθούν λαθραία και, στην εποχή των κοινωνικών δικτύων, η διαδικασία γίνεται ακόμη ευκολότερη. Οι λαθρέμποροι είναι νεαρής ηλικίας και εξοικειωμένοι με την τεχνολογία, ενώ τα διεθνή τους δίκτυα δημιουργούνται και διατηρούνται στο διαδίκτυο.

Το να βρει κανείς αυτούς τους λαθρέμπορους είναι πολύ εύκολο, αρκεί να παρακολουθήσει τα σχόλιά τους στο Facebook, τις φωτογραφίες και τις αναρτήσεις τους -όπως παρατηρεί η έκθεση, δεν χρειάζονται περίπλοκα προγράμματα κρυπτογράφησης ή κάποια εξονυχιστική έρευνα στο Deep Web. Όπως κάθε νέος άνθρωπος, οι λαθρέμποροι των ματωμένων διαμαντιών της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας καταγράφουν τις ζωές τους στο Facebook, έτσι ώστε να τους εντοπίζουν με ευκολία.

«Μας έστειλαν πολύ μακριά από τη χώρα μας. Τώρα, μπορούμε να επιλέξουμε νέο όνομα για το διαμάντι μας και να αλλάξουμε την εθνικότητά του», ανέφερε σε ανάρτησή του ένας λαθρέμπορος, «ανεβάζοντας» στο κοινωνικό δίκτυο φωτογραφία ενός σωρού από ακατέργαστα διαμάντια.

Οι ερευνητές του Global Witness προσποιήθηκαν πως είναι λαθρέμποροι, δημιουργώντας προφίλ online ώστε να εντοπίσουν πραγματικούς λαθρεμπόρους ματωμένων διαμαντιών. Όπως εξηγούν, επικοινώνησαν πολύ εύκολα μέσω του WhatsApp και του Facebook Messenger, με ανθρώπους που πωλούν παράνομα σε χώρες όπως το Βέλγιο, η Γαλλία, η Βραζιλία, το Ισραήλ και άλλες περιοχές της Μέσης Ανατολής.

Εξακολουθεί να χρειάζεται μια κάποια γραφειοκρατία, μέσω μιας διαδικασίας που είναι γνωστή ως «naturalization» (πολιτογράφηση, απόκτηση ιθαγένειας), η οποία εισάγει τα διαμάντια του πολέμου στην νόμιμη αγορά. Τα πετράδια λαμβάνουν νέα «ταυτότητα» -συνήθως υποτίθεται πως προέρχονται από το Καμερούν- με τη συμπλήρωση των απαραίτητων εντύπων που τα «μεταμφιέζει» σε πέτρες που έχουν εξορυχθεί στη γειτονική χώρα που δεν μαστίζεται από την καταστροφή των συρράξεων.

Η διαδικασία χρειάζεται και πιο… παραδοσιακές μεθόδους, όπως δωροδοκία και σε ορισμένες περιπτώσεις πλαστογραφία, για να εξαλειφθεί κάθε ίχνος της παράνομης προέλευσής τους.

Χωρίς πραγματικό κρατικό έλεγχο στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, οι μαχητές έχουν εγκατασταθεί σε περιοχές που είναι πλούσιες σε διαμάντια, ελέγχοντας την εξόρυξη και τις εξαγωγές των πετραδιών μέσω ενός παράνομου και θανάσιμου, παράλληλου συστήματος. Οι πολίτες έχουν εγκλωβιστεί μεταξύ βίας και φτώχειας, ενώ παντού γύρω τους η χώρα έχει «γεννήσει» σχεδόν 40 εκατομμύρια καράτια που ακόμη περιμένουν να εξορυχθούν. Πολλά από αυτά… ως ματωμένα διαμάντια.