Και η Αττικό Μετρό συναινεί αυτή τη φορά υπέρ της διατήρησης και ανάδειξης των δύο πλακόστρωτων ημικυκλικών βυζαντινών πλατειών (4ου-6ου αι. μ.Χ.) που βρέθηκαν στη νότια και βόρεια είσοδο του σταθμού «Αγία Σοφία» του μετρό Θεσσαλονίκης (αρχικά φαίνονταν ως μία οβάλ πλατεία).
Οι κύριοι του έργου έμαθαν φαίνεται από την τεράστια καθυστέρηση που επέφερε πριν από τέσσερα χρόνια η εμμονή τους να μην διατηρηθεί in sitou το βυζαντινό σταυροδρόμι που βρέθηκε στο σταθμό «Βενιζέλου». Ετσι, είπε χθες στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο ο πρόεδρος της Αττικό Μετρό Γιάννης Μυλόπουλος ότι «βρέθηκε η βέλτιστη δυνατή λύση, ώστε και ο σταθμός να μείνει αλώβητος και τα αρχαία να αναδειχθούν». «Θα γίνουν κάποιες τροποποιήσεις του σταθμού οι οποίες δεν θα έχουν επιπτώσεις στη λειτουργικότητα και την ασφάλειά του», πρόσθεσε.
Ουσιαστικά μετακινείται και μικραίνει η βόρεια είσοδος του σταθμού ώστε να δοθεί η δυνατότητα διατήρησης κατά χώραν και ανάδειξης της βυζαντινής πλατείας μαζί με τις αρχαιότητες που την πλαισιώνουν. Η νότια είσοδος επιμηκύνεται προς τα κάτω (4-4,5 μ.) για να αναδειχθεί η δεύτερη ημικυκλική πλατεία αφού προηγουμένως αποσπαστεί προσωρινά και επανατοποθετηθεί σε ειδικό επίπεδο.
Οι επιβάτες κατεβαίνοντας τα σκαλιά της νότιας εισόδου, θα μπορούν να την βλέπουν, όπως εξήγησε ο διευθυντής του Μετρό Θεσσαλονίκης Γιώργος Κωνσταντινίδης. Στην πρόταση αυτή είναι σύμφωνη η Εφορεία Αρχαιοτήτων Θεσσαλονίκης και ως εκ τούτου εγκρίθηκε ομόφωνα από το ΚΑΣ.
Το συμβούλιο ωστόσο προβλημάτισε η ανάδειξη του βυζαντινού δρόμου Decumanus maximus που διέσχιζε τη βυζαντινή Θεσσαλονίκη. Πρόκειται για την κεντρική λεωφόρο της βυζαντινής Θεσσαλονίκης που περνούσε από το σημείο εκείνο, του σταθμού «Αγία Σοφία» και από το σταθμό «Βενιζέλου» όπου θα διατηρηθεί. Το τμήμα της Decumanus της Αγίας Σοφίας έχει εδώ και χρόνια αποσπαστεί και φυλάσσεται σε κιβώτια.
Ανάδειξη αυτού του τμήματος του βυζαντινού δρόμου δεν μπορεί να γίνει πλέον γιατί στη θέση του έχει μεταφερθεί ο παντορροϊκός αγωγός της πόλης. Τα μέλη του ΚΑΣ θεώρησαν ως εσφαλμένη εκείνη την απόφαση απόσπασης ενός τόσο σημαντικού μνημείου και έκριναν ως κακό και τον αρχικό σχεδιασμό του μετρό Θεσσαλονίκης. Ολα αυτά όμως αποτελούν παρελθόν.
Η τύχη του βυζαντινού δρόμου και όλων των αποσπασμένων αρχαιοτήτων που δεν είναι λίγες θα απασχολήσει ομάδα εργασίας που θα συγκροτήσει το Υπουργείο Πολιτισμού. Στο σταθμό «Αγία Σοφία» σώζεται και τμήμα ενός κρηναίου οικοδομήματος του 4ου αιώνα που χρήζει περαιτέρω διερεύνησης.
Υπάρχουν επίσης βάσεις κιόνων της ίδιας εποχής και δύο μεγάλοι ακέραιοι αράβδωτοι κίονες από θεσσαλικό μάρμαρο πεσμένοι στο δάπεδο της μίας πλατείας. Σώζονται ακόμη τμήματα στοάς και καταστημάτων της μεσοβυζαντινής εποχής (11-12ος αι.), που ήταν εργαστήρια κατασκευής κοσμημάτων σύμφωνα με τα κινητά ευρήματά τους. Τέλος, έχει εντοπιστεί και τμήμα ναϊδρίου του 15ου αιώνα, όπως και παλαιότερος χωμάτινος δρόμος ελληνιστικής εποχής χωρίς κτίσματα.
