ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ… 17 Μαΐου
Επιμέλεια: Σταύρος Χρονόπουλος, υπεύθυνος Μarketing «Εκδοτικός Οίκος Historical Quest» (https://www.historical-quest.com).
17 Μαΐου 1642
Ο Πoλ Σομεντί ντε Μεζονέβ ιδρύει την αποικία Βιλ Μαρί, το σημερινό Μόντρεαλ.Το 1611, ο Γάλλος εξερευνητής Σαμουέλ ντε Σαμπλέν εγκατέστησε στο νησί ένα μικρό φυλάκιο για το εμπόριο γουναρικών, και το 1642, οι Γάλλοι ιεραπόστολοι Πωλ Σομεντύ ντε Μαιζονέβ (Paul Chomedey de Maisonneuve) και Ζαν Μανς (Jeanne Mance) ίδρυσαν την αποικία Βιλ Μαρί. (Ville-Marie σημαίνει «Πόλη της Παναγίας», εξ ου και η ονομασία «Μαριανόπολις», την οποία έδωσαν στο Μόντρεαλ ορισμένοι ελληνομαθείς διανοούμενοι κάτοικοι του Μόντρεαλ του 19ου αι.).
Η γαλλική αποικία στο νησί του Μόντρεαλ έγινε στόχος συχνών επιθέσεων εκ μέρους των αυτοχθόνων. Οι επιθέσεις σταμάτησαν το 1701 με την υπογραφή συνθήκης ειρήνης ανάμεσα στους Γάλλους και τους Ινδιάνους. Το 1760 η γαλλική αποικία, που ονομάζονταν πλέον Μόντρεαλ (παραφθορά του Mont-Royal, που σημαίνει «βασιλικό βουνό»), παραδόθηκε στους Βρετανούς. Στα χρόνια της Αμερικανικής επανάστασης, οι επαναστατημένοι Βρετανοί άποικοι κατέλαβαν το Μόντρεαλ (1775), αλλά δεν μπόρεσαν να το κρατήσουν παρά μόνον για μερικούς μήνες.
Από τα τέλη του 18ου αιώνα το Μόντρεαλ γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη ως το κύριο διακομιστικό κέντρο των βρετανικών αποικιών της Βόρειας Αμερικής. Στα μέσα του 19ου αι., διανοίχθηκε η διώρυγα Λασίν (Lachine) στα νοτιοδυτικά του νησιού του Μόντρεαλ και έτσι ο Άγιος Λαυρέντιος έγινε πλωτός από άκρη σε άκρη. Από το Μόντρεαλ γίνονταν οι εξαγωγές ξυλείας, γουναρικών και άλλων προϊόντων προς την Ευρώπη, και το Μόντρεαλ ήταν ο κύριος πόλος έλξης των νέων Ευρωπαίων μεταναστών στον Καναδά. Από το 1844 και για μία πενταετία, το Μόντρεαλ ήταν πρωτεύουσα της «Επαρχίας του Καναδά». Ωστόσο, οι συγκρούσεις μεταξύ Αγγλόφωνων (Αγγλοκαναδών) και Γαλλόφωνων (Γαλλοκαναδών) και η πυρπόληση του καναδικού Κοινοβουλίου εκ μέρους των πρώτων, ανάγκασαν την βρετανική διοίκηση να μεταφέρει την πρωτεύουσα του Καναδά στο Τορόντο, στην Πόλη του Κεμπέκ και τελικά, το 1857, στην Οτάβα.
Στα χρόνια της ποτοαπαγόρευσης, μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, το Μόντρεαλ έγινε ο παράδεισος για τους Αμερικανούς που διψούσαν για αλκοόλ και διασκέδαση. Έκτοτε, η πόλη απέκτησε ιδιαίτερη φήμη για την νυχτερινή της ζωή. Η Παγκόσμια Έκθεση του 1967 (Expo 1967) και οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 1976 έκαναν την πόλη γνωστή ανά την υφήλιο. Όμως, οι Ολυμπιακοί Αγώνες άφησαν στην πόλη ένα τεράστιο χρέος, το οποίο αποπληρώθηκε μετά από τριάντα χρόνια (2006).
17 Μαΐου 1792
Ιδρύεται το Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης. Είναι το μεγαλύτερο χρηματιστήριο στον κόσμο από την κεφαλαιοποίηση των εισηγμένων εταιρειών, καθώς η μέση ημερήσια αξία συναλλαγών ήταν περίπου 153 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ το 2008. Η προέλευση του NYSE μπορεί να αναχθεί στις 17 Μαΐου 1792, όταν υπεγράφη η συμφωνία “Buttonwood” από 24 χρηματιστές έξω από τον αριθμό 68 της Γουόλ Στριτ στη Νέα Υόρκη κάτω από ένα πλατάνι. Στις 8 Μαρτίου 1817, η οργάνωση συνέταξε κανονισμό και μετονομάστηκε σε «New York Stock Exchange». Η πρώτη κεντρική τοποθεσία του Χρηματιστηρίου ήταν ένα δωμάτιο, νοικιασμένο το 1792 για $ 200 το μήνα. Μετά από την μεγάλη πυρκαγιά της Νέας Υόρκης το 1835, το Χρηματιστήριο μετακινήθηκε προς άλλη προσωρινή έδρα. Το νέο κτίριο, που βρίσκεται στον αριθμό 18 της Broad Street, κόστισε $ 4 εκατ. και άνοιξε στις 22 Απριλίου 1903.
17 Μαΐου 1895
Εγκαινιάζεται στην Αθήνα ο σταθμός Ομόνοια. Ήταν υπαίθριος, ημιυπόγειος σταθμός, τύπου ανοικτού ορύγματος, στη διασταύρωση των οδών Λυκούργου και Αθηνάς. Κατασκευάστηκε ως νέος τερματικός σταθμός προς βορράν της τότε ατμοκίνητης σιδηροδρομικής γραμμής Θησείου – Πειραιά, που θα αποτελούσε το αρχικό τμήμα της μετέπειτα γραμμής 1 του δικτύου μετρό. Η πρώτη της επέκταση από το Θησείο στην Ομόνοια έγινε πραγματικότητα με την βοήθεια σήραγγας που άρχισε να κατασκευάζεται το 1889 και ολοκληρώθηκε, μαζί με την κατασκευή του πρώτου, υπαίθριου σταθμού της Ομόνοιας τον Μάιο του 1895.
Ο παλαιός σταθμός έχει καλυφθεί και χρησιμοποιείται ως αμαξοστάσιο, ενώ από πάνω του είναι κτισμένο το κτήριο διοίκησης της παλαιότερης εταιρείας των ΗΣΑΠ. Η θέση του πρώτου σταθμού κρίθηκε ακατάλληλη για την επέκταση του δικτύου της σιδηροδρομικής γραμμής προς τα βόρεια και για τον λόγο αυτό, τον Ιανουάριο του 1928, άρχισε να κατασκευάζεται ένας νέος, υπόγειος σταθμός κάτω από την Πλατεία Ομονοίας. Ο νέος σταθμός εγκαινιάστηκε από τον πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο στις 21 Ιουλίου 1930. Η κατασκευή του υπογείου σταθμού Ομονοίας το 1930 συνοδεύτηκε με ανάπλαση της ομώνυμης πλατείας. Ο ίδιος ο σταθμός δέχτηκε τότε τα επαινετικά σχόλια του Τύπου, αλλά και του ιδίου του Βενιζέλου, για την ποιότητα κατασκευής και την πολυτέλειά του. Ο σταθμός Ομονοίας υπήρξε μέχρι την επέκταση του δικτύου προς το σταθμό Βικτώρια, την 1 Μαρτίου 1948, ο προς βορράν τερματικός σταθμός της γραμμής.
17 Μαΐου 1944
Ξεκινά το Συνέδριο του Λιβάνου, η πανεθνική διάσκεψη με στόχο τον σχηματισμό εθνικής κυβέρνησης, που έλαβε χώρα στον Λίβανο, μεταξύ της «ελεύθερης ελληνικής κυβέρνησης» και των οργανώσεων εθνικής αντίστασης που δρούσαν στην Ελλάδα, κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, την περίοδο που η Ελλάδα βρισκόταν υπό τριπλή κατοχή των δυνάμεων του Άξονα (Γερμανίας, Ιταλίας και Βουλγαρίας).
Το συνέδριο αυτό, τελώντας υπό την αιγίδα των Άγγλων, ξεκίνησε στις 17 Μαΐου του 1944 και έληξε τρεις ημέρες μετά, στις 20 Μαΐου 1944.Τόπος του Συνεδρίου ορίστηκε ο Λίβανος και συγκεκριμένα ο χώρος του εστιατορίου του ξενοδοχείου “Δάσος της Βουλώνης”, στο Ντουρ Σαουέρ, ένα ορεινό δενδρόφυτο θέρετρο της Βηρυτού. Φθάνοντας οι αντιπροσωπείες στο εν λόγω ξενοδοχείο ουσιαστικά παρέμεναν υπό αγγλική “ευγενή κράτηση” σε απομόνωση με τον έξω κόσμο, χωρίς δυνατότητα ούτε αλληλογραφίας, προκειμένου να παραμείνουν ανεπηρέαστες από εξωτερικά δρώμενα και αντιλήψεις.
Το πρωί της 17ης Μαΐου ξεκινώντας πρώτος τον λόγο ο προεδρεύων Γεώργιος Παπανδρέου εξαπέλυσε έντονη επίθεση κατά του ΕΑΜ, το οποίο κατηγόρησε ότι απέβλεπε σε πραξικοπηματική κατάληψη της εξουσίας μετά τον πόλεμο. Αν και οι εργασίες του Συνεδρίου τελούνταν “κεκλεισμένων των θυρών” με τον έξω κόσμο, ο εναρκτήριος λόγος του Γ. Παπανδρέου μεταδόθηκε σε ραδιοφωνική εκπομπή (εκ του Ρφ/Σ Καΐρου), που προκάλεσε έκπληξη και οργή στους Κορυσχάδες όπου παρέμενε συγκεντρωμένη η ηγεσία του Εθνικού Συμβουλίου. Ακολούθησε θύελλα συνεδριάσεων και στις 19 Μαΐου (μια μέρα πριν υπογραφεί το Συμβόλαιο) λήφθηκε απόφαση και στάλθηκε στο Συνέδριο αποκήρυξη – καταγγελία. Στη συνέχεια ξέσπασε η λεγόμενη πολιτική κρίση Καΐρου (1944).
