ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ… 13 Μαΐου
Επιμέλεια: Σταύρος Χρονόπουλος, υπεύθυνος Μarketing «Εκδοτικός Οίκος Historical Quest» (https://www.historical-quest.com).
13 Μαΐου 1568
Μάχη του Λάνγκσαϊντ: Οι δυνάμεις της Μαρίας Α’ της Σκωτίας χάνουν από συμμαχία Σκωτσέζων Προτεσταντών υπό τον Ιάκωβο Στιούαρτ, ετεροθαλή αδελφό της Μαρίας Α’. Τον Ιούλιο του 1567 πιέστηκε να παραιτηθεί από τον θρόνο της Σκωτίας υπέρ του ενός έτους υιού της, Ιακώβου. Δραπέτευσε από την αιχμαλωσία τον Μάιο του 1568 και ξεσήκωσε έναν μικρό στρατό εναντίον τους, αλλά ηττήθηκε οριστικά στην μάχη του Λάνγκσαϊντ και κατέφυγε στην Αγγλία, όπου συνελήφθη από την βασίλισσα Ελισάβετ Α’.
Κατηγορήθηκε για τον φόνο του Ντάρνλεϊ. Ο τρίτος της σύζυγος, Ιάκωβος Χέπμπορν, 4ος κόμης του Μπόθγουελ, πιστεύεται ότι ήταν ο ένοχος για τον φόνο. H Ελισάβετ Α’ την παρέπεμψε σε δίκη (1568 – 1569). Οι λόγοι ήταν βασικά πολιτικοί, αλλά η Ελισάβετ Α’ δεν ήθελε τον φόνο της Μαρίας, παρά μόνο την φυλάκιση. Η Μαρία αρνήθηκε να δεχτεί ότι μπορούσε να ελέγξει την αυλή της, αφού δεν ήταν χρισμένη βασίλισσα και δεν της επέτρεψαν να υπερασπίσει τον εαυτό της. Βρέθηκαν ως ενοχοποιητικά στοιχεία σε βάρος της στο Εδιμβούργο 8 γράμματά της προς τον Μπόθγουελ και πολλά άλλα έγγραφα που αναφερόταν στον γάμο της Μαρίας με τον Μπόθγουελ.
Δεν έχει διαπιστωθεί κατά πόσο τα γράμματα ήταν πλαστά, γιατί έχουν χαθεί τα αυθεντικά και τα γράμματα που υπάρχουν σήμερα είναι μονάχα αντιγραφές. Η Μαρία τα κατήγγειλε ως πλαστά -δεν αναγνώρισε ότι τα γράμματα ήταν δικά της-, αλλά με την επέμβαση της Ελισάβετ Α’, που φοβόταν πολύ την δύναμή της, φυλακίστηκε και παρέμεινε φυλακισμένη 18 χρόνια. Το 1580 μεταφέρθηκε κάτω από την φροντίδα του Αμίας Πάουλετ, όπου έμεινε μαζί του το υπόλοιπο της ζωής της. Σταδιακά η Μαρία έγινε ανυπόφορη για την Ελισάβετ, η οποία τελικά δεν φρόντιζε καθόλου για την φύλαξη της, ώστε εάν ο Πάουλετ ήθελε να την δολοφονήσει, να το κάνει εύκολα.
Οι οπαδοί της Μαρίας όλα αυτά τα χρόνια έκαναν πληθώρα συνωμοσιών κατά της Ελισάβετ Α’, ώστε να την δολοφονήσουν και να ανεβάσουν την Μαρία στον θρόνο, σπουδαιότερη από τις οποίες ήταν η συνωμοσία του Μπάμπιγκτον. Η Μαρία κατηγορήθηκε ως υποκινητής της ανταρσίας του Μπάμπιγκτον, που είχε ως στόχο τη δολοφονία της ίδιας της βασίλισσας Ελισάβετ Α’ και παραπέμφθηκε σε δίκη. Αν και αρνήθηκε την οποιαδήποτε ανάμειξή της σε αυτήν, καταδικάστηκε σε θάνατο με αποκεφαλισμό. Λίγο πριν οδηγηθεί στο ικρίωμα, εξέφρασε τις τελευταίες της επιθυμίες για την αποφυλάκιση των υπηρετών της και την ταφή της στην Γαλλία.
13 Μαΐου 1787
Ο πλοίαρχος Άρθουρ Φίλιπ αναχωρεί από το Πόρτσμουθ της Αγγλίας με 11 πλοία γεμάτα καταδίκους (ο “Πρώτος Στόλος”), για να δημιουργήσει αποικία στην Αυστραλία.
13 Μαΐου 1912
Ο υπολοχαγός Δημήτριος Καμπέρος πραγματοποιεί την πρώτη πτήση με στρατιωτικό αεροπλάνο στην Ελλάδα. Ο Δημήτριος Καμπέρος (1880 – 1942) ήταν Έλληνας στρατιωτικός, από τους πρωτοπόρους της Πολεμικής Αεροπορίας στην Ελλάδα. Αρχικά ο Δημήτριος Καμπέρος ήταν αξιωματικός του πυροβολικού και ένας από τους έξι Έλληνες αξιωματικούς που εστάλησαν για αεροπορική εκπαίδευση στην Γαλλία το 1911 στο κέντρο του Henri Farman. Τότε αγοράσθηκαν από τον Henri Farman τέσσερα βενζινοκίνητα διπλάνα, που αποτέλεσαν τη βάση ίδρυσης της Ελληνικής πολεμικής αεροπορίας. Στις 13 Μαΐου 1912 πραγματοποίησε την πρώτη πτήση με στρατιωτικό αεροπλάνο στην Ελλάδα στη διάρκεια άσκησης. Στην ίδια ή σε άλλη άσκηση τον ίδιο μήνα, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το αεροσκάφος το οποίο είχε μείνει ακυβέρνητο λόγω βλάβης. Το εγκατέλειψε (χωρίς αλεξίπτωτο) λίγο πριν αυτό συντριβεί στα χωράφια. Γι’ αυτή την ενέργειά του και για τις ριψοκίνδυνες πτήσεις του απέκτησε το ψευδώνυμο “τρελοκαμπέρος”.
Τον Ιούνιο του ίδιου έτους αφού τροποποιήθηκε το αεροσκάφος του σε υδροπλάνο, έσπασε το τότε παγκόσμιο όριο ταχύτητας των 110 χιλιομέτρων την ώρα. Το 1912 έκανε την πρώτη παγκοσμίως στρατιωτική χρήση αεροπλάνου για παρατήρηση του εχθρού πετώντας πάνω από το μέτωπο της Θεσσαλίας. Επίσης έριξε χειροβομβίδες κατά του εχθρού και επέστρεψε σώος από σύμπτωση αφού το αεροπλάνο του ήταν διάτρητο από σφαίρες. Αυτό θεωρείται σήμερα και ως η πρώτη χρήση αεροπλάνου για στρατιωτικό σκοπό, καθότι η Γαλλία, Γερμανία, Αγγλία, χρησιμοποίησαν αεροπλάνα για στρατιωτικό σκοπό μετά από δύο χρόνια, το 1914.
Ο Δημήτριος Καμπέρος και ο Μιχαήλ Μουτούσης πραγματοποίησαν πτήσεις στην Πρέβεζα, στον Αμβρακικό και κυρίως στο Μπιζάνι, όπου επόπτευσαν τις οχυρωματικές θέσεις των Τούρκων και έριξαν χειροβομβίδες με τα χέρια. Έκανε την τελευταία του πολεμική αποστολή στις 30 Νοεμβρίου 1912. Αργότερα εργάστηκε ως εκπαιδευτής στη Σχολή Αεροπορίας στο Τατόι και στην Ανεμολέσχη του Φαλήρου. Αποστρατεύτηκε το 1934.
13 Μαΐου 1950
Διεξάγεται ο πρώτος γύρος του παγκοσμίου πρωταθλήματος της Φόρμουλα 1 στο Σίλβερστοουν της Αγγλίας.Το 1950 η Διεθνής Ομοσπονδία Αυτοκινήτου (Fédération Internationale de l’Automobile), απεφάσισε να διοργανώσει το πρώτο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Οδηγών με κανόνες της Φόρμουλα 1. Δημιουργήθηκε με την συνένωση επτά ανεξαρτήτων αγώνων ταχύτητος ήτοι έξι στην Ευρώπη, συν το Ράλι Ιντιανάπολις 500 στις Η.Π.Α.. Ο πρώτος αγώνας έγινε στην πίστα του Σίλβερστόουν, στην Μεγάλη Βρετανία, στις 13 Μαΐου και νικητής ήταν ο Τζουζέπε Φαρίνα (Emilio Giuseppe “Nino” Farina) με την ομάδα της Άλφα Ρομέο, που τελικώς κατέκτησε και το πρώτο Πρωτάθλημα Κατασκευαστών. Αν και αρχικώς είχαν κέντρο την Ευρώπη, οι αγώνες, που λέγονται Γκραν Πρι (Grand Prix, γαλλικά = μεγάλο βραβείο), γίνονται πλέον σε πολλές χώρες ανά τον κόσμο. Διάσημες διαδρομές (πίστες) είναι αυτή στην Μόντσα στην Ιταλία, το γκραν πρι του Μονακό και αυτό του Σίλβερστοουν στην Μεγάλη Βρετανία.
