O διάλογος της σύγχρονης τέχνης με την αρχαιότητα έχει ξεκινήσει και είναι εδώ. Το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης παρουσιάζει για πρώτη φορά 30 έργα του σύγχρονου Αμερικανού καλλιτέχνη Cy Twombly (1928-2011) με 12 αρχαία.
Σχέδια και γλυπτά του Twombly, εμπνευσμένα από την ελληνική μυθολογία, όπως Αφροδίτη (1975), Παν (1975), Νίκη (1981), Απόλλων (1975), Διόνυσος (1975), Ορφεύς (1979), O θρήνος του Αρισταίου για το χαμό των μελισσών του (1973), Αφροδίτη Αναδυομένη (1979), θα στηθούν πλάι πλάι και θα «συνομιλήσουν» με μια σειρά έργων της αρχαιότητας όπως o Κορμός Αναδυομένης Αφροδίτης από το Αρχαιολογικό Μουσείο Πάφου, το Ανάγλυφο με παράσταση Ορφέως, Ευρυδίκης και Ερμή από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Νάπολης, το Άγαλμα Διονύσου από το Αρχαιολογικό Μουσείο Ελευσίνας, το Αγαλμάτιο Απόλλωνος και το Ειδώλιο πτερωτής Νίκης από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.
Στο κέντρο της έκθεσης θα παρουσιαστεί το περίφημο αγγείο François, γνωστό και ως Κρατήρας του Εργότιμου και του Κλειτία, ένα ορόσημο στην ανάπτυξη της αρχαίας ελληνικής κεραμικής και αγγειογραφίας που για πρώτη φορά ταξιδεύει εκτός Ιταλίας, από το αρχαιολογικό μουσείο της Φλωρεντίας.
Η έκθεση με τίτλο «ΘΕΪΚΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ: Cy Twombly και Eλληνική Aρχαιότητα» εγκαινιάζεται στις 25 Μαϊου και θα διαρκέσει ως τις 3 Σεπτεμβρίου 2017.
Ο ελληνολάτρης Αμερικανός καλλιτέχνης έλεγε:
«Εχω απέραντη επιθυμία να δω και να αισθανθώ αυτά τα αρχαία θαύματα. Η δουλειά μου διψά για επαφή μαζί τους».
«… και όταν μπήκα στη Μεσόγειο, νόμιζα ότι ήμουν στον παράδεισο!»
Η Twombly επισκέφθηκε τη χώρα μας για πρώτη φορά το καλοκαίρι του 1960. Είχε ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του1950 βάλει την ελληνική μυθολογία στα έργα του. Ωστόσο τη δεκαετία του 1970 εξερεύνησε σε βάθος την ελληνική ιστορία και μυθολογία, με αποκορύφωμα το αριστούργημά του, τον κύκλο Fifty Days at Iliam (Πενήντα Ημέρες στην Τροία), στο Μουσείο Τέχνης της Φιλαδέλφεια.
«Ο Cy Τwombly, ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους καλλιτέχνες που εμπνεύστηκε από την ελληνική μυθολογία έρχεται στο κυκλαδικό να εκτεθεί αναμεσα στους αρχαίους θεούς..» σημειώνει η πρόεδρος του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης Σάντρα Μαρινοπούλου.
« Εδώ και πολλά χρόνια είχα την επιθυμία να εκθέσουμε τον Cy στο Κυκλαδικό, γνωρίζοντας το πάθος και την αγάπη του για την Ελλάδα και την ιστορία της. Πέρσι το καλοκαίρι είχα την ευκαιρία να γνωρίσω τον Nicola Del Roscio Πρόεδρο του Cy Twombly Foundation και μαζί με τον Jonas Storsve, Επιμελητή της μεγάλης αναδρομικής έκθεσης Cy Twombly που φιλοξενήθηκε πρόσφατα στο Centre Georges Pompidou, αποφασίσαμε να υλοποιήσουμε αυτή την έκθεση. Σε συνεργασία με τον Νίκο Σταμπολίδη, για άλλη μια φορά στο μουσείο μας, οι αρχαιότητες θα παρουσιαστούν δίπλα στη σύγχρονη τέχνη».
Ο Διευθυντής του Μουσείου, Καθηγητής, Ν. Σταμπολίδης που επιμελείται την έκθεση με τον Jonas Storsve, αναφέρει: « Ο συνδυασμός και ο διάλογος ανάμεσα στην Αρχαιότητα και τη μοντέρνα και σύγχρονη καλλιτεχνική δημιουργία, δεν είναι κάτι πρωτόγνωρο για το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης. Αρκεί να θυμίσω εδώ την έκθεση του 2006 “Η μορφή της αρχής”.
Ωστόσο, τώρα ξεκινά μια συστηματικότερη οργάνωση αυτού του διαλόγου. Από τη μια μεριά η παραστατική αρχαία ελληνική τέχνη σε συνδυασμό με την ελληνική μυθολογία και ποίηση, όπως αυτή εκφράζεται με τα αγάλγματα, τα πήλινα ειδώλια και τη διήγηση των αγγειογραφιών. Από την άλλη, ένας σύγχρονος καλλιτέχνης που με εννοιολογικό (conceptual) και μινιμαλιστικό καλλιτεχνικό κώδικα, μετουσιώνει την αρχαιότητα στο τέλος του 20ου αιώνα. Άλλωστε, ο ίδιος ο Cy Twombly είχε πει: “Εχω απέραντη επιθυμία να δω και να αισθανθώ αυτά τα αρχαία θαύματα. Η δουλειά μου διψά για επαφή μαζί τους”».
Ο Τwombly γεννήθηκε στο Lexington της Virginia. Ξεκίνησε να σπουδάζει ζωγραφική στο The Boston Museum School και στο Washington and Lee University στο Lexington. Το 1950 φοίτησε στο The Art Students League of New York, όπου έγινε φίλος με τον Robert Rauschenberg. Το 1951-52, φοίτησε επί σειρά εξαμήνων στο Black Mountain College της North Carolina, όπου παρακολούθησε μαθήματα που παρέδιδαν οι Robert Motherwell και Ben Shahn και γνώρισε τον John Cage.
Χάρις σε μια ταξιδιωτική υποτροφία από το Virginia Museum of Fine Arts του Richmond, ταξίδεψε στην Ευρώπη και τη Βόρειο Αφρική το 1952-53, επισκεπτόμενος τη Γαλλία, την Ισπανία, την Ιταλία και το Μαρόκο, συνοδευόμενος, στο τελευταίο, από τον Rauschenberg. Πίσω στις Η.Π.Α, οι δυο τους μοιράστηκαν ένα στούντιο στην Fulton Street της Νέας Υόρκης και συμμετείχαν σε μια έκθεση στην Stable Gallery το φθινόπωρο του 1953.
Το 1959 παντρεύτηκε τη Βαρόνη Tatiana Franchetti και ο γιος τους Cyrus Alessandro γεννήθηκε την ίδια χρονιά.
Στη διάρκεια των επόμενων χρόνων περνούσε τους θερινούς μήνες ταξιδεύοντας στις χώρες της Μεσογείου -στην Ελλάδα, την Τουρκία, την Αίγυπτο, την Τυνησία- ενώ συχνά περνούσε τον χειμώνα στη Νέα Υόρκη ή στο Lexington, όπου είχε νοικιάσει ένα στούντιο, ή άλλοτε πάλι στο Captiva Island της Florida μαζί με τον Rauschenberg. Από το 1983 μέχρι τον θάνατό του, έζησε και εργάστηκε στην Gaeta, ένα παραθαλάσσιο λιμάνι ανάμεσα στη Ρώμη και τη Νάπολη.
Για πολλά χρόνια το έργο του Twombly ήταν ευρύτερα γνωστό στην Ευρώπη παρά στις Η.Π.Α. Στην αρχή οι εκθέσεις του φιλοξενούνταν σε ιδιωτικές γκαλερί, μεταξύ άλλων στη Νέα Υόρκη (από το 1960 και έπειτα στην Leo Castelli), συχνότερα πάντως στη Ρώμη και άλλες ευρωπαϊκές πόλεις. Η πρώτη του μουσειακή έκθεση στις Η.Π.Α φιλοξενήθηκε στο Milwaukee Art Center το 1968. Μια δεύτερη έκθεση ακολούθησε επτά χρόνια αργότερα, το 1975, στο Institute of Contemporary Art της Philadelphia. Ο Cy Twombly «ανακαλύφθηκε» τελικά και αναγνωρίσθηκε στις Η.Π.Α τις παραμονές μιας μεγάλης κλίμακας ρετροσπεκτίβας του που επιμελήθηκε ο Kirk Varnedoe στα 1994-95 στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Νέας Υόρκης.
Στο διάστημα που επακολούθησε ο Twombly έλαβε μεγάλο αριθμό επάθλων και διεθνών βραβείων-συμπεριλαμβανομένου του Praemium Imperiale το 1996- και τιμήθηκε με εκθέσεις και ρετροσπεκτίβες στα σπουδαιότερα μουσεία του κόσμου. Τα έργα του εκτέθηκαν πολυάριθμες φορές στην Biennale της Βενετίας: τα σχέδιά του το 1980 και ο κύκλος “green paintings”, που αποτελείται από εννέα κομμάτια, το 1989. Τέλος, ο απαρτιζόμενος από δώδεκα κομμάτια κύκλος Lepanto το 2001 (τώρα φυλάσσεται στο Μουσείο Brandhorst του Μονάχου).
Η Cy Twombly Gallery, ένα μουσείο αφιερωμένο αποκλειστικά στο έργο του, σχεδιάστηκε από τον Renzo Piano σε στενή συνεργασία με τον Twombly και άνοιξε τις πόρτες του το 1995 στο campus του Menil Collection στο Houston, Texas.
Ο Cy Twombly πέθανε σε ηλικία 83 χρόνων στις 5 Ιουλίου 2011 στη Ρώμη.
