Του Δ.Π. Δήμα (dpdimas29@ gmail. com)
H Γερμανία, μέσω δορυφόρων της, στέλνει στις καλένδες του μέλλοντος τις φιλοδοξίες χώρων των Δυτικών Βαλκανίων για τον ορισμό ημερομηνίας ενάρξεως ενταξιακών διαπραγματεύσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Το «βρώμικο» παιχνίδι της Γερμανίας σιγοντάρουν πρωτίστως Γαλλία και Ολλανδία οι οποίες μπλοκάρουν την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων Πρώην Γιουγκοσλάβικης Δημοκρατίας της Μακεδονίας και Αλβανίας. Στο βάθος και πίσω από τις δυο αυτές χώρες εκτιμάται εγκύρως πως βρίσκεται η Γερμανία, η οποία είναι προφανές ότι παίζει διπλό παιχνίδι – αλλά διακηρύττει ι δημοσίως και αλλά πράττει στο παρασκήνιο.
Εκ των πραγμάτων, συνεπώς, είναι προφανές ότι οι συνομιλίες Αθηνών και Σκοπίων των τελευταίων μηνών στερούνται της δυναμικής και της σημασίας που είχαν προσλάβει από τη στιγμή που τα Σκόπια δεν έχουν να προσβλέπουν πλέον σε ορατό χάρτη ενταξιακών διαπραγματεύσεων και η Αθήνα δεν θα έχει κάποιο χειροπιαστό και εφαρμόσιμο χρονοδιάγραμμα των μεταξύ τους συγκλίσεων.
Κατά πληροφορίες, σχετικό κείμενο, υπό την μορφή non-paper έχει κυκλοφορήσει στις Βρυξέλλες οπού περιγράφονται οι αντιρρήσεις Γαλλίας και Ολλανδίας και παρατίθενται τα επιχειρήματα/προσχήματα με τους λογούς για τους οποίους δεν πρέπει να δοθεί ημερομηνία ενάρξεως ενταξιακών συνομιλιών στις δυο αυτές χώρες των Δυτικών Βαλκανίων.
Το non-paper έχει κυκλοφορήσει σε εμπιστευτική βάση εδώ και τρεις περίπου βδομάδες ενώ κάποιες έγκυρες πληροφορίες για τις γαλλικές πρωτίστως προθέσεις είχαν περιέλθει υπ’ όψη της στήλης αυτής αρκετά νωρίτερα.
Επ’ αυτού είναι ενήμερες οι κυβερνήσεις Αθηνών και Σκοπίων, όποτε λογικά οι μεταξύ τους διαπραγματεύσεις εκλαμβάνονται ως μια διαδικασία που διακατέχεται από έντονα στοιχειά στημένης παράστασης γιατί οι υπουργοί Εξωτερικών και οι πολίτικοι τους προϊστάμενοι είναι προφανές ότι γνωρίζουν πως άνευ της καθολικής συγκατάθεσης των μεγάλων ευρωπαϊκών χωρών δεν πρόκειται να προχωρήσει η διαδικασία ένταξης των Σκοπίων στην Ένωση.
Επί του προκείμενου, ήταν όντως περίεργες οι προ εβδομάδος περίπου ασυνήθιστες και κατά κάποιο τρόπο σκηνοθετημένες δηλώσεις των ΥΠΕΞ Κοτζιά και Δημητρόφ πως αυτοί ολοκλήρωσαν το έργο που τους είχε ανατεθεί και πως, πλέον, εναπόκειται στους δυο πρωθυπουργούς να αναλάβουν τα περαιτέρω – μια κίνηση που υπέκρυπτε και τήρηση πολίτικων αποστάσεων ασφάλειας των δυο ΥΠΕΞ από τους πολιτικούς τους προϊσταμένους.
Αλλά, ποια είναι τα «περαιτέρω»;…
Κατ’ ουσίαν, οι δυο υπουργοί ευλόγως μπορεί να ερμηνευθεί ότι «πέταξαν τάξαν το μπαλάκι» επικοινωνιακής διαχείρισης της υπόθεσης στους δυο πρωθυπουργούς, ούτως ώστε και εν γνώσει του επικρατούντος ευρωπαϊκού κλίματος, να διώξουν από πάνω τους το βάρος της οποιαδήποτε πολίτικης ευθύνης.
Πολλά ερωτηματικά γεννώνται συναφώς για τις εξελίξεις στο σκοπιανό ζήτημα. Κοντά μεν, αλλά και μακριά ταυτόχρονα φαίνεται να βρίσκεται η οποιαδήποτε λύση.
Όταν προ αρκετών μηνών, η ελληνική κυβέρνηση άρχισε να «βγάζει» προς τα έξω την επιχειρούμενη προσέγγιση με τα Σκόπια, ανώτατος κέντρο-Ευρωπαίος αξιωματούχος με γνώση των ευρωπαϊκών δεδομένων, είχε αναρωτηθεί σε διπλωματική συζήτηση: «Μα καλά, ρωτήθηκε το Βερολίνο για να προχωρήσει το σκοπιανό;
Ο υπαινιγμός του εν λόγω παράγοντα πως η οποιαδήποτε εξέλιξη θα πρέπει να τυγχάνει της γερμανικής έγκρισης ήταν σαφής. Εγκύρως λέγεται πως η διγλωσσία του Βερολίνου υποκρύπτει την βαθύτερη απροθυμία του να προχωρήσει η ένταξη των Δυτικών Βαλκανίων στην Ένωση γιατί προτιμά να τα «κρατήσει αιχμάλωτα» στις δικές του επιδιώξεις στον αγώνα δρόμου που γίνεται σήμερα για επιρροή στα Βαλκάνια από διάφορες δυνάμεις.
Περαιτέρω ένδειξη της σχετικής ερμηνείας ήταν και η λίαν ενδιαφέρουσα εισαγωγική παρατήρηση σε πρόσφατο δημοσίευμα της έγκριτης γερμανικής εφημερίδας FAZ, η οποία σε εκτενή της παρουσίαση επί του θέματος, έγραψε σχετικά: «Πρώτα τα καλά νέα: Η δυσάρεστη διαμάχη για το όνομα μεταξύ Ελλάδας και Μακεδονίας βρίσκεται πιο κοντά σε λύση παρά ποτέ. Τα κακά νέα: Αυτό σε ουδεμία περίπτωση σημαίνει ότι βρίσκεται όντως κοντά σε λύση». Μήπως αυτό δεν αντανακλά κατά τον πλέον περίτρανο τρόπο και το modus operandi του Βερολίνου;
Όπως καθίσταται πλέον ολοφάνερο, η πολιτική της Γερμανίας δεν ποντάρει πλέον σε προβλεπτή ένταξη των χώρων των Δυτ. Βαλκανίων στην ΕΕ και τούτο υποστηρίζεται από το γεγονός ότι, κατά συγκλίνουσες απόψεις, το Βερολίνο έχει δημιουργήσει μια δική του «παράλληλη πολίτικη» η οποία είναι γνωστή σε ευρωπαϊκούς κύκλους και ως «διαδικασία Βερολίνου» – η οποία, όπως και στην περίπτωση της Ελλάδας, αποβλέπει στην επισήμανση και υφαρπαγή καίριων τομέων της οικονομίας των χώρων αυτών που ενδιαφέρουν τα γερμανικά συμφέροντα.
Με την «προσγείωση» των γερμανικών οικονομικών συμφερόντων στα Δυτ. Βαλκάνια, το Βερολίνο θα’ χει εγκαίρως αποκτήσει την οικονομική επικυριαρχία στην περιοχή και έτσι θα’ ναι προετοιμασμένο να «συνδιαλλαγεί» με τον οποιοδήποτε θα έχει την γεωπολιτική επικυριαρχία εκεί – με υποψηφίους μνηστήρες τις ΗΠΑ, τη Ρωσία και την Τουρκία.
Είναι προφανές, συνεπώς, ότι η Γερμανία δεν έχει στρατηγική ένταξης των Δυτ. Βαλκανίων στην ΕΕ και κρυπτόμενη πίσω από Γαλλία και Ολλανδία, δίνει βεβαίως υποσχέσεις ένταξης στις χώρες της περιοχής για τις δίκες της σκοπιμότητες, αλλά η ατζέντα της εμπεριέχει διαφορετικής φύσεως προτεραιότητες.
Με αυτό το σκεπτικό, συνεπώς, τίθενται σοβαρά ερωτηματικά για την επιτυχή προώθηση του οποιουδήποτε πακέτου συμφωνίας Αθηνών και Σκοπίων δεδομένου ότι για να λειτουργήσει η οποιαδήποτε συμφωνία θα πρέπει όλα τα προβλεπόμενα χρονοδιαγράμματα να έχουν κάποια σχέση με την πορεία της γείτονος στο ΝΆΤΟ και στην ΕΕ.
Στην περίπτωση του ΝΆΤΟ, πρόκειται για μια απλή διαδικασία, η χωρά παίρνει πρόσκληση ένταξης και στη συνεχεία αυτή επικυρώνεται από τα κοινοβούλια των μελών της Συμμαχίας. Για τους Αμερικανούς κάπου εκεί «κλείνει» και το ενδιαφέρον τους γιατί δεν έχουν κανένα λόγο παρακολούθησης των συμφωνηθέντων μεταξύ των δυο αυτών χώρων.
Την μεγαλύτερη σημασία, βεβαίως την έχει η ευρωπαϊκή διαδικασία ένταξης η οποία είναι μακρά, με μεγαλύτερες προϋποθέσεις και βαθείς έλεγχους.
Με την καταγεγραμμένη τώρα γαλλο/ολλανδική απροθυμία να δοθεί ημερομηνία ενάρξεως ενταξιακών διαπραγματεύσεων στα Σκόπια, δημιουργείται αυτομάτως ένα κενό στο χρονοδιάγραμμα και παρακολούθηση εφαρμογής της οποιαδήποτε συμφωνίας Αθηνών-Σκοπίων και παράλληλα δημιουργούνται εύλογα ερωτήματα για το ποιος οφείλεται από αυτήν και ποιες είναι οι παράπλευρες γεωπολιτικές συνέπειες.
Περαιτέρω, για να έχει η Αθηνά τις απαραίτητες εγγυήσεις ότι η συμφωνία μεταξύ των δυο χώρων δεν θα λειτουργήσει ετεροβαρώς υπέρ των Σκοπίων, στον οποιοδήποτε μηχανισμό παρακολούθησης της συμφωνίας στο μέλλον, κυρίως στην ΕΕ οπού υπάρχουν σχετικοί μηχανισμοί, θα πρέπει η Αθηνά να κατέχει κάποιες θέσεις κλειδιά ούτως ώστε η προβλεπόμενη παρακολούθηση και οι εκθέσεις που θα υποβάλλονται να λαμβάνουν σοβαρά υπ’ όψη τις ελληνικές θέσεις.
Η διαχείριση της επόμενης ημέρας της οποιαδήποτε συμφωνίας είναι εξ ίσου σημαντική όσο και το καθ’ αυτό περιεχόμενο της συμφωνίας.
Η προοπτική, δε, συμφωνίας μεταξύ των δυο πλευρών γίνεται με την παραδοχή και έχει νόημα εφ’ όσον τα Σκόπια μπουν στο ΝΆΤΟ και στην ΕΕ. Αν όμως αυτό δεν συμβεί για τον οποιοδήποτε λόγο, και η δυναμική της γεωπολιτικής αντιπαλότητας για την επιρροή των Βαλκανίων δημιουργήσει αλλά δεδομένα, πως προστατεύονται τα ελληνικά συμφέροντα?
Αυτά είναι ζητήματα για τα οποία η Αθηνά δεν δείχνει να έχει τις επαρκείς απαντήσεις και τα πράγματα περιπλέκονται τώρα με την απομακρυνόμενη προοπτική ενάρξεως συνομιλιών της γείτονος με την ΕΕ στο ορατό μέλλον.
Ο πρωθυπουργός της πΓΔΜ Ζόραν Ζάεφ είναι λογικό να μεταβεί τώρα στο Βερολίνο για συνάντηση με την κ. Μέρκελ για να διαπιστώσει στην κρίσιμη αυτή καμπή την πρόθεση της καγκελαρίας στην υπόθεση των ενταξιακών συνομιλιών.
Ας σημειωθεί πως κατά πληροφορίες, κατά την παρουσία του Ελληνα ΥΠΕΞ στο Βερολίνο, προ ολίγων εβδομάδων, τα μηνύματα που δοθήκαν στον κ. Κοτζιά φέρεται να έδειχναν μια αποστασιοποίηση της κ. Μέρκελ από την όλη υπόθεση και δεν έδειχναν ισχυρή παρέμβαση των Γερμανών προς την πλευρά της γείτονος.
Υπ’ αυτές τις συνθήκες και εφ’ όσον δεν αλλάξει κάτι δραστικά, όπως επισημαίνεται από έγκυρους παρατηρητές φαίνεται να βγαίνει σωστός ο Ιβανόφ ο πρόεδρος της πΓΔΜ, ο οποίος είπε προ ήμερων πως εν τελεί θα πρόκειται για μια συμφωνία μεταξύ Τσίπρα και Ζάεφ.
