Της Ζωής Τόλη
Το Μουσείο Κοσμήματος Ηλία Λαλαούνη (ΜΚΗΛ), στις 17 Μαίου 2017 εγκαινίασε το Jewelry Resident Program, που υλοποιείται με αποκλειστική δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, στον γεμάτο ενέργεια ιστορικό χώρο της Ακρόπολης, δίπλα στο Μουσείο, κάτω από τον ιερό βράχο.
Το ΜΚΗΛ, με πείρα εικοσιτριών χρόνων πρωτοπορίας στη μουσειακή εκπαίδευση, δημιουργεί δύο ζωντανά εργαστήρια μεταλλοτεχνίας και διακοσμητικών, εικαστικών τεχνών, προσφέρει φιλόξενη και ανοιχτή πλατφόρμα σε καλλιτέχνες, προσκαλώντας τους να εφεύρουν νέους δρόμους, ικανούς να εμπλουτίσουν και να εξελίξουν αυτές της μορφές τέχνης και να αποκαλύψουν τα “μυστικά” τους, δημόσια, στο ευρύ κοινό.
Αυτό το κάλεσμα γίνεται στα πλαίσια του ρόλου της τέχνης, ως ένα εργαλείο ουσιαστικής μέθεξης με το “συλλογικό”, που βγαίνει από τα στενά όρια και αγγίζει το οικουμενικό.
Τα νέα υπερσύγχρονα και πλήρως εξοπλισμένα εργαστήρια του ΜΚΗΛ, παρέχουν ένα έδαφος διάδρασης, κατάλληλο ώστε και οι δημιουργοί να παράγουν και να επιδεικνύουν σύγχρονες και παραδοσιακές τεχνικές κατασκευής κοσμημάτων, μέσα σε εμβαδόν εικαστικής αναζήτησης, αλλά και οι περιηγητές του μουσείου να “εισβάλλουν” στους μύχιους ορίζοντες του καλλιτέχνη, απολαμβάνοντας ολιστικά την ιερότητα της γένεσης του έργου, στην πορεία της ολοκλήρωσής του ως πολιτισμικό προϊόν.
Και φυσικά αυτή η διαδικασία, που γεννά μία μοναδική βιωματική εμπειρία, θα αποτελέσει ένα “block buster” έκθεμα του ΜΚΗΛ, το οποίο συνεπώς ανάγεται στο πλέον ζωντανό Μουσείο της Ευρώπης. Ο σκοπός του “Jewelry Resident Program” είναι τριπλός και αφορά στην πρόοδο των εικαστικών τεχνών στην Ελλάδα, στην προώθηση των Ελλήνων καλλιτεχνών στο διεθνές στερέωμα της τέχνης και στο πλάτεμα των γνώσεων των επισκεπτών, οι οποίοι φεύγουν πλουσιότεροι σε παραστάσεις και ιδέες στο πεδίο του κοσμήματος και των διακοσμητικών τεχνών.
Νέα εκπαιδευτικά προγράμματα και δράσεις του ΜΚΗΛ διαμορφώνονται μέσα από την αλληλεπίδραση του επιστημονικού τμήματος του Μουσείου και των συνεργαζομένων καλλιτεχνών. Απότοκο αυτής της σύμπραξης είναι το Ηλεκτρονικό Λεξικό των δύο ζωντανών εργαστηρίων Μεταλλοτεχνίας και διακοσμητικών Εικαστικών Τεχνών ( ΖΕΜ και ΖΕΔΕΤ ).
Σκοπός είναι η δημιουργία ενός on line λεξικού, από όπου οι επισκέπτες θα μπορούν να αντλήσουν πληροφορίες για την ιστορία του κοσμήματος και των διακοσμητικών τεχνών, να ενημερωθούν για ελληνικούς ή διεθνείς οργανισμούς, που προάγουν την τέχνη του κοσμήματος, να αναζητήσουν πληροφορίες για πνευματική βελτίωση στο συγκεκριμένο τομέα και βέβαια να γνωρίσουν τον ιδρυτή και οραματιστή του Μουσείου, Ηλία Λαλαούνη, μέσα από το εμπνευσμένο έργο του.
Ο εμπλουτισμός του ηλεκτρονικού λεξικού είναι μία διαδικασία, που θα πραγματοποιείται από το επιστημονικό τμήμα του Μουσείου κατά τη διάρκεια της αποκλειστικής δωρεάς από το ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.
Το ΖΕΜ (ζωντανό εργαστήρι μεταλλοτεχνίας) είναι το πρώτο εργαστήρι μεταλλοτεχνίας σε Μουσείο στην Ευρώπη. Ξεκίνησε ως πρότυπο εκθεσιακό εργαστήρι αργυροχρυσοχοίας το 1995, τιμώντας το κτήριο, όπου στεγάζονταν τα εργαστήρια του Ηλία Λαλαούνη από την δεκαετία του 1960. Κάτω από τον βράχο της Ακρόπολης αναβιώνει το μυθικό εργαστήριο του Ηφαίστου!
Το ΖΕΔΕΤ (ζωντανό εργαστήρι διακοσμητικών εικαστικών τεχνών), προάγει τη δημιουργία του σύγχρονου εικαστικού κοσμήματος μέσω της επίδειξης και χρήσης τεχνικών, όπως η υφαντική, η κεραμική και η ξυλογλυπτική. Το δέρμα, το σμάλτο, ο πηλός, το ξύλο και το ύφασμα συνδυάζονται με ανακυκλώσιμα υλικά, πλαστικό και ρητίνες, δίνοντας στον καλλιτέχνη τη δυνατότητα να εξερευνήσει νέες φόρμες κοσμήματος, απαντώντας παράλληλα σε σύγχρονα κοινωνικά ζητήματα.
Με τη νέα υποδομή των εργαστηρίων θα τονιστούν αξίες και παραδόσεις που προάγει το ΜΚΗΛ, όπως η συνέχιση των χειροποίητων τεχνικών αργυροχρυσοχοίας έναντι της βιομηχανοποιημένης παραγωγής, αλλά και η ενίσχυση και προβολή του ελληνικού καλλιτεχνικού design στη διεθνή αγορά τέχνης. Το σταθερό αξιακό σύστημα του χειροποίητου, όπως το πρέσβευε και το υλοποίησε ο Ηλίας Λαλαούνης καθόρισε και τη φιλοσοφία των συνεχιστών του, με όχημα την αντίσταση στο πρόχειρο και το μαζικό.
Η διευθύντρια του Μουσείου κυρία Ιωάννα Λαλαούνη ξενάγησε τους δημοσιογράφους και τους επισκέπτες, στους χώρους των εργαστηρίων, με ενθουσιασμό, χάρη, σεβασμό και υπευθυνότητα απέναντι στο νέο εγχείρημα, αλλά και στη βαριά κληρονομιά, που φέρει ο μύθος με το όνομα Λαλαούνης, στον παγκόσμιο χάρτη της τέχνης του κοσμήματος.
Ήταν μία λαμπρή βραδιά που ακτινοβολούσε γλυκειά φιλοξενία, ενέργεια, γνώση, ευαισθησία, αισιοδοξία για το όραμα, σε ένα περιβάλλον, που τιμά την ιστορία της τέχνης και τον πολιτισμό, παίρνει δύναμη από το εκθαμβωτικό φως του Παρθενώνα, του διεθνούς ιερού συμβόλου, κάνοντας την ιστορία και την παράδοση κοινή συνισταμένη του σύγχρονου πολίτη του κόσμου.
