Της Ζωής Τόλη
«Ο χορός του θανάτου», του Σουηδού Αυγούστου Στρίντμπεργκ, παρουσιάζεται στο θέατρο Μεταξουργείο, σε μετάφραση Ερρίκου Μπελιέ και σκηνοθεσία Άκι Βλουτή, ο οποίος πρωταγωνιστεί μαζί με την Δήμητρα Χατούπη και τον Βασίλη Ευταξόπουλο.
Μία βαθιά διείσδυση στο βίο και την πολιτεία ενός γάμου, που έχει μετατραπεί σε εφιάλτη, σε μία κόλαση με τις ανάλογες παράπλευρες απώλειες. Το μίσος και η αποστροφή είναι ο κοινός παρονομαστής, με μπαλαντέρ την άκρως απειλητική αλληλοεξάρτηση τους.
Ένα έργο που εστιάζει στην σκληρή διαπροσωπική πάλη ανάδειξης της ταυτότητας του ατόμου, που επιθυμεί να ανασυνθέσει το διαλυμένο του «εγώ», με όποιο τίμημα. Ένα αριστούργημα ψυχολογικής ανάλυσης.
Απλά σκηνικά και σωστά κοστούμια Νίκος Αναγνωστόπουλος, ατμοσφαιρικοί φωτισμοί Δημήτρης Λογοθέτης και αισθαντική μουσική Κώστας Ζησιμόπουλος.
Ο πολύς καπνός σχεδόν καταπίνει τη σκηνή δημιουργώντας μια ατμόσφαιρα αποπνικτική, κυριολεκτικά και μεταφορικά, καθώς σε ένα τέτοιο αφόρητα θολό τοπίο ανήκουν οι ζωές τους.
Η σκηνοθεσία διαμορφώνει το κατάλληλο κλίμα, ώστε να φανερωθεί η υπαρξιακή αγωνία του σύγχρονου ανθρώπου και η βία που αισθάνεται σε κάθε πεδίο της ενασχόλησής του.
Η χρεωκοπημένη σχέση του Έντγκαρ και της Άλις, που ζουν απομονωμένοι σε ένα νησί, του αρχιπελάγους της Στοκχόλμης, προοικονομεί τη θύελλα που θα προκύψει, όταν εμφανιστεί ξαφνικά ο Κουρτ. Γιορτάζουν την 25η επέτειο του γάμου τους, ενός γάμου βουτηγμένου στην κενότητα και την ασφυξία.
Θανατηφόρα συναισθήματα, απελπισίας, εγκλεισμού, ειρωνείας και φόβου συνοδεύουν την κάθε τους κίνηση, σε έναν ολέθριο γύρο του θανάτου, που τον λες και χορό. Συναγωνίζονται με μανία ποιος θα κερδίσει τον Κουρτ, νομίζοντας μέσα στην φρενήρη παράκρουσή τους πως είναι το «ρεγάλο», που θα τους απεγκλωβίσει από την ισόβια φυλακή τους.
Ο Άκις Βλουτής κτίζει μία θεατρική δημιουργία πάνω σε έναν ιστό, όπου αναλύονται καθαρά οι ενδότερες πτυχές των χαρακτήρων και ο χώρος του υποσυνείδητου με όλα τα κρυμμένα μυστικά και τα απωθημένα.
Πυκνές σιωπές, το αναπόδραστο της κάθε μορφής θανάτου είτε βιολογικού είτε όχι, το σχήμα της επανάληψης και του κύκλου και η αναγκαστική / νομοτελειακή αυτοαναίρεση της προσωπικότητας, κατατίθενται αφειδώς στο θεατρικό σανίδι, δικαιώνοντας τις θεατροκοινωνικές βλέψεις του Στρίντμπεργκ.
Τονίζει πειστικότατα την ανάγκη του ανθρώπου, να υπερασπίσει το «εγώ» του και να εκφραστεί ελεύθερα, χωρίς φραγμούς και αναστολές, με συμβολικά εργαλεία το παιδικό παιχνίδι και το όνειρο. Τρόπους που εφευρίσκουν οι δύο «σύντροφοι», για να διώχνουν τη θανατερή ανάσα του προσωπικού τους αδιέξοδου, κερδίζοντας προσωρινά ψήγματα ζωτικής «ανάνηψης».
Ο Άκις Βλουτής παίζει τον Έντγκαρ εύστοχα, με το φέρσιμο που ταιριάζει σε έναν αυταρχικό και άκαμπτο λοχαγό με μειωμένη αυτοεκτίμηση. Ασταθής συναισθηματικά, ιδιόρρυθμος, με επικίνδυνη ψυχική διαταραχή, ντύνει κατάλληλα τον ήρωα του, με μία στιλπνή διαστροφικότητα που αγγίζει την ψύχωση. Υπηρετεί με δραματική στερεότητα το απελπισμένο / τραγικό πρόσωπο που παραπαίει ανάμεσα στη ζωή και το θάνατο, την παρουσία και την απουσία, την ψευδαίσθηση και την πραγματικότητα.
Η Δήμητρα Χατούπη κεντράρει στο ρόλο με νουνεχή μαεστρία, ενσυναίσθηση και υποκριτική συνείδηση. Ερμηνεύει υποδειγματικά την Άλις έτσι ώστε να δείχνει ξεκάθαρα την οργή της και πόσο πρόδωσε τον εαυτό της, αφού επέτρεψε στον Έντγκαρ να την «κλειδώσει» στο φρούριο / κατοικία τους, που κάποτε ήταν φυλακή.
Η ταλαντούχα ηθοποιός κλιμακώνει τη δραματική ένταση με το δίπολο της συμπεριφοράς της, την τάση αποδέσμευσης, αλλά και τη γνώση, ότι χωρίς τον Έντγκαρ είναι ανύπαρκτη. Σωστή στις κορυφώσεις της, λιτά λυρική, όπου χρειάζεται, σκιαγραφεί ευθύβολα και με αισθητική την πρόθεση του συγγραφέα να δείξει την τρέλα της σύγχρονης κοινωνίας, που αρέσκεται να αποκαλείται «μοντέρνα».
Ο Κουρτ του Βασίλη Ευταξόπουλου σκηνικά συνετός, χαμηλών τόνων και ευάλωτος μπροστά στην αναπάντεχα βίαιη και οδυνηρά παγιωμένη ατμόσφαιρα του ζευγαριού. Επιχειρεί να βοηθήσει, προτείνοντας θετικά συναισθήματα. Συγχώρεση, κατανόηση και ανθρωπιά, συναισθήματα που χαρακτηρίζουν τους δυνατούς ανθρώπους. Όταν όμως διαπιστώνει την αδυναμία τους και το δηλητήριο που είναι η τροφή τους, φεύγει να σωθεί, από τον οχετό της τοξικότητας, καθώς κινδυνεύει να χάσει τον εαυτό του. Παίζει ικανοποιητικά, χωρίς περιττές εξάρσεις.
«Ο χορός του θανάτου», του θεατρικού συγγραφέα Αυγούστου Στρίνμπεργκ, μία σατανική κωμωδία, όπως την χαρακτήρισε ο Σάμιουελ Μπέκετ, που δεν αρνήθηκε ποτέ την επιρροή του από τον μεγάλο δραματουργό.
Ολοκληρωμένες ερμηνείες, πολύ καλή μετάφραση και στρωτή σκηνοθεσία που αναδεικνύει όχι μόνο την κύρια θεματική του έργου, αλλά και τα σπουδαία υπαρξιακά ζητήματα που αναφύονται άμεσα ή έμμεσα. Αξιοπρόσεκτη, δυνατή, αξιοπρεπής θεατρική παραγωγή.
