Της Ζωής Τόλη
«Η κυρία Ντάλογουεϊ», το σπουδαίο μυθιστόρημα της Βιρτζίνια Γουλφ, διασκευάζεται και σκηνοθετείται από την Μαρία Ξανθοπουλίδου και ως θεατρικό έχει ανέβει στη Β´ σκηνή του θεάτρου Κεφαλληνίας.
Το βιβλίο εκδόθηκε το 1925 και η ιστορία μας εκτυλίσσεται κατά τη διάρκεια μιας ημέρας του Ιουνίου το 1923, λίγο μετά το τέλος του Ά Παγκοσμίου Πολέμου. Εκείνη ακριβώς την ημέρα η Κυρία Ντάλογουεϊ ετοιμάζει την δεξίωση που θα δώσει το βράδυ.
Το θεματικό κέντρο αφορά στην ιστορία μιας γυναίκας της Κλαρίσα Ντάλογουεϊ που κάνοντας λάθος επιλογές στην πορεία της ζωής της, συγκρούεται με το παρελθόν και αγωνίζεται να καταλάβει το νόημα της ζωής, ώστε να συνδιαλλαχθεί μαζί του και να ειρηνεύσει μέσα της.
Κοιτάει κατάματα το πριν και τις αποφάσεις που είχε πάρει που την έκαναν να ζει επιδεικτικά και επιφανειακά και όχι ουσιαστικά. Χάνοντας τον εαυτό της όλα αυτά τώρα αξιολογούνται ως ιδιαζόντως ανούσια και επικίνδυνα, καθώς οστράκισαν τον έρωτα από την «χλιδάτη» ζωή της. Η συναισθηματική μοναξιά της απειλητικά παρούσα, τα διλήμματα πολλά, τα ψεύτικα «εγώ» της χαμένα μέσα στη δίνη των ανούσιων διαλόγων και δεξιώσεων της ανώτερης κοινωνικής τάξης που ανήκει.
Η Β. Γουλφ, αριστοτέχνης στην αποτύπωση των ανθρώπινων πορτρέτων και σχέσεων, μελετά την οδυνηρά υποβαθμισμένη και περιοριστική κοινωνική θέση της γυναίκας, φωτίζοντας εκείνα τα σημεία που δείχνουν τον όποιο «εγκλεισμό» της στα απάνθρωπα στερεότυπα της εποχής. Αυτή την εκμετάλλευση της γυναίκας και την καταπίεση που υφίστατο, η σπουδαία συγγραφέας την ήξερε καλά, καθώς ζούσε καθημερινά μια συντηρητική κοινωνία που νοσούσε. Έβλεπε την απόλυτα επιβλητική καταστολή απέναντι σε κάθε προσπάθεια ελευθερίας και αυτοδιάθεσης.
Το έργο προφανώς εμπεριέχει πολλά αυτοβιογραφικά στοιχεία της συγγραφέως και γι αυτό το λόγο πολλοί μελετητές θεωρούν την Κλαρίσα το alter ego της δημιουργού.
Το κείμενο πλούσιο και με μεγάλη εμβέλεια στα πιο σημαντικά ζητήματα της ύπαρξης του ατόμου, πολυεπίπεδο, είναι μια επιτομή της εξιχνίασης των βαθιών ελατηρίων του ανθρώπινου ψυχισμού. Αναλύεται άκρως ικανοποιητικά το σκοτεινό κομμάτι της ηρωίδας που φλερτάρει με το θάνατο, αφού δέσμια μιας συνθήκης αβάστακτα θλιβερής, λυπάται τον εαυτό της.
Τα πρόσωπα του θεατρικού , η Β. Γουλφ, η κα Ντάλογουεϊ, η Κλαρίσα σε νεαρή ηλικία με τον αισθησιασμό και τα όνειρά της και ο Σέπτιμος απόμακρος και σιωπηλός, μπλέκονται στο ίδιο δίχτυ, στο δίχτυ του ανεκπλήρωτου έρωτα και της χαμένης ευκαιρίας να ζήσουν σύμφωνα με τους πόθους και τα κρυφά ένστικτά τους. Αυτή η κατάσταση μόνο ανατρεπτική αγωνία γεννά, ανατροπή στις προσδοκίες και παράγει νοσηρή αδημονία, δημιουργώντας μία μοναχική κλειστοφοβική συνομιλία με τον εαυτό τους. Μία «σύγκρουση» με τα ταμπού και τις προκαταλήψεις, τις εμμονές, τους φόβους και τις ενοχές που κάθε άλλο παρά στη χαρά και την απόλαυση της ζωής οδηγούν. Όλα καταλήγουν στο μονόδρομο του θανάτου, ως η μοναδική σωτηρία.
«Ο θάνατος είναι μια απόπειρα επικοινωνίας, η εγγύτητα απομακρύνει, ο ενθουσιασμός ξεθυμαίνει, μένεις μόνος. Είναι αγκαλιά ο θάνατος», δηλώνει η τραγική ηρωίδα.
Ο καμβάς του έργου καθρεφτίζει και αντανακλά με ποιητικό τρόπο και μουσικότητα την υπαρξιακή αγωνία της Β. Γουλφ στη σύντομη ζωή της και κατ´ επέκταση της κεντρικής ηρωίδας, της Κλαρίσα.
Η ευχαρίστηση από τα θέλγητρα της ζωής, το κέφι, η ευθυμία και η απόλαυση βιώνοντιαι σαν ένα ανέφικτο, μακρινό και ξένο όνειρο. Σαν μία ανεφάρμοστη ιδεαλιστική αντίληψη, κάτι το ουτοπικό.
Η σκηνοθέτιδα Μαρία Ξανθοπουλίδου μας μεταφέρει στον κόσμο του «δύσκολου» χαρακτήρα με το ανάλογο έρεβος που τη συντροφεύει όλα της τα χρόνια. Το κοινό ρουφάει τις ψυχικές της μεταπτώσεις, την εναγώνια διάθεσή και τον άφατο πόνο για την αναπηρία της να δραπετεύσει από τη φυλακή της.
Όλα συντείνουν σε αυτό, το ύφος, ο τόνος, η κίνηση, η έκφραση του λόγου.
Έτσι αναδεικνύεται η δραματική διάσταση του έργου και ξεδιπλώνονται με ενάργεια οι χαρακτήρες.
Πολύ καλή η μετάφραση του μυθιστορήματος από τους Δέσποινα Κερεβάντη και Γιάννη Βαλλούρδο, η διασκευή της σκηνοθέτιδος και η συμμετοχή του Αλέξη Αλάτση καίρια και προσοδοφόρα.
Η διανομή εξαιρετική, δένει ως σύνολο με τις απαραίτητες κορυφώσεις.
Η Φαίη Ξυλά μέσα στο υποκριτικό της κέντρο, πειστική, αιθέρια, λυρική παρουσία, σε κερδίζει αμέσως. Παίζει με έναν αραχνοΰφαντο τρόπο, με μέτρο και συναισθηματική ακρίβεια.
Η κυρία Ντάλογουεϊ της Στέλλας Αντύπα αφοπλιστική, εύθραυστη, με ένα δυναμισμό που παραπαίει ανάμεσα στις διαψεύσεις του πριν και του τώρα.
Ζει το απόλυτο κενό και το δείχνει με τον ανάλογο πλουραλισμό.
Η Κατερίνα Φωτιάδη ως Β. Γουλφ και όχι μόνο, εκμεταλλευόμενη όλο το εύρος των δεξιοτήτων της, ενσαρκώνει τη συγγραφέα με εσωτερικότητα και εύπλαστη τεχνική.
Στο καστ συμμετέχει και ο Λόλεκ που παίζει ζωντανή μουσική στη σκηνή, συμπληρώνοντας το δραματικό παζλ της παράστασης.
Στα σκηνικά και τα κοστούμια η Αριάδνη Βοζάνη, στην κίνηση η Μαριέλα Νέστορα, στους φωτισμούς η Βαλεντίνα Ταμιωλάκη και στο video η Θωμαΐς Τριανταφυλλίδου. Όλοι πολύ καλοί στήριξαν αυτή την υπέροχη ομαδική δουλειά.
Μία αξιόλογη θεατρική δημιουργία που δεν διαψεύδει, αλλά με ρεαλισμό και ποίηση δικαιώνει τις προθέσεις της.
Αξίζει την προσοχή μας.
