Συνέντευξη στον Βασίλη Κ. Καλαμαρά [vasillis.kalamaras@gmail.com

Το επάγγελμά του καθορίζει την καθημερινότητα του Ευάγγελου Ρήγα: μηχανικός πετρελαίου και αερίου. Μετά το οκτάωρο στα έγκατα της ελληνικής γης, σε Καβάλα, Θεσσαλονίκη και Σέρρες, όπου διαμένει, γράφει ποιήματα.

Μετά τα όρια του υπεδάφους, «σκάβει» την αβυθόμετητη ψυχή του. Εκεί τα όρια είναι δυσδιάκριτα και ρευστά, αναδύουν τα «λεπτά» αέρια της ποιητικής σύλληψης, εκεί όπου όλα της ζωής τα συμβάντα και τα γεγονότα βράζουν σαν να βρίσκονται σε μία φανταστική χύτρα- και μπορείτε να μού πείτε πως από εκεί μέσα ανέρχονται οι λέξεις που κλειδώνουν η μία μέσα στην άλλη για να να «μιλήσει» το ποίημα;

Κοντά στους δύστηνους καιρούς μας, αλλά και μακριά τους γιατί μπορεί να βλέπει τις ανορθογραφίες του, δεν πάει πολύς καιρός που τύπωσε την δεύτερη ποιητική του συλλογή «κωπηλάτης του καιρού» (εκδόσεις 24 γράμματα). Είχε προηγηθεί πριν τρία χρόνια, το πρώτο ποιητικό του βιβλίο «Ο κήπος του Ανάγερτου». Μιλήσαμε μαζί του, αφού θέλαμε να καταλάβουμε πώς έγραψε τα ποιήματά του, που χαρακτηρίζονται από ειλικρίνεια αναφορικά με την μετανάστευση, την προσφυγιά, την απώλεια, την ανεργία.

 

-Το μεταναστευτικό και το προσφυγικό διαπερνά όλη την καινούργια ποιητική σας συλλογή. Σάς βρίσκει σύμφωνο αυτή η αίσθησή μου;

Μέσα από την θεώρηση του εαυτού μου ως ημεδαπό μετανάστη & πρόσφυγα, όσον αφορά την αλλαγή των τόπων διαμονής μου και τον τρόπο αντιμετώπισής μου από την εκάστοτε εξουσία, καθώς επίσης το γεγονός πως όλα τα προσλαμβανόμενα διαπερνούν και διαχέονται στον ψυχικό κόσμο, θα έλεγα πως η αίσθησή σας αυτή δεν απέχει από την πραγματικότητα, καθότι η ποίηση γενικά είναι έκφραση του εσώτερου κόσμου. Θα ομολογήσω όμως, πως πριν από την ερώτησή σας, δεν το είχα σκεφτεί ως διάχυση μα απλά ως μέρος της ποιητικής μου συλλογής με την ευθεία αναφορά στα μείζονα αυτά κοινωνικά θέματα σε δυο ποιήματά μου.

 

-Μας  προκάλεσε εντύπωση ο στίχος σας «Ο πόνος δεν έχει χρώμα και πατρίδα». Μήπως αυτός είναι ο πυρήνας γύρω από τον οποίο περιστρέφονται τα ποιήματά σας;

 

Ο πυρήνας των ποιημάτων του είναι βασικά ο άνθρωπος. Ο άνθρωπος με τις αδυναμίες και τα πάθη του, τους φόβους του, τις ιδιαιτερότητές του. Ο πόνος, ο κατατρεγμός, η καταπίεση κάθε μορφής που είναι κοινά ανεξαρτήτως χρώματος, φυλής, θρησκείας, εθνικότητος. Ναι, ο πόνος δεν έχει χρώμα και πατρίδα. Μπορείτε πολύ σωστά να το θεωρήσετε πυρήνα του έργου μου. Γιατί με βάση τον στίχο αυτόν προσπαθώ να αναστήσω την άταφη σιωπή, όπως θα παρατηρήσατε πως αναφέρω στο αντί βιογραφικού σημείωμα του νέου μου βιβλίου. Την άταφη σιωπή που βρίσκεται στα σφραγισμένα στόματα, στην αδυναμία αντίστασης, στην ευνουχισμένη σκέψη παράλληλα με την προσπάθεια να ηττηθεί ο φόβος και η σύγχυση που γεννά τη βία και τον ρατσισμό. Να κατανοήσει ο λαός πως σ’ έναν κόσμο ρευστό, όπου αύριο χωρίς πατρίδα μπορεί να μείνει κι αυτός, η αγκαλιά των κατατρεγμένων είναι η μόνη ασπίδα.

 

– Ο έρωτας μέχρι την επαφή των σωμάτων, είναι ένα επίπονο κάλεσμα, μία φυγή από τον εαυτό μας, ώστε να ανακαλύψουμε μέσα στην ανιδιοτέλεια την ψυχοσωματική ένωση;

Μ’ αρέσει ο διαχωρισμός, μ’ αρέσει το οριο που τεθηκε: «μέχρι την επαφή των σωμάτων». Κάνει τα πράγματα ευκολότερα.  Ο έρωτας μέχρι την επαφή των σωμάτων, είναι ένα επίπονο κάλεσμα, μία φυγή από τον εαυτό μας, ώστε να ανακαλύψουμε μέσα στην ανιδιοτέλεια την ψυχοσωματική ένωση; Ο έρωτας λοιπόν όπως τον θέσατε είναι το ωραιότερο παιχνίδι, το ομορφότερο ταξίδι. Ένα κύμα αθανασίας και υπό την έννοια αυτή φυγή από τον εαυτό μας, αυτό που δεν έχεις και προσπαθείς να αποκτήσεις. Μια αναζήτηση επίπονη όπως όλα τα ταξίδια της φυγής. Μα, ο μόνος πόνος που τόσο ποθείς να ζεις συνέχεια.

   «Σιχαίνομαι την υποκρισία και την αχαριστία»

-Φαίνεται ότι σας ενοχλεί ο μικροαστισμός των γύρω σας και η υποκρισία τους. ‘Έτσι δεν είναι, αφού γράφετε «Υποκριτές δικαστές/με δικάζουν/κι ένα τσούρμο ποντίκια/ροκανίζουν ζωές»;

 

Θα έλεγα πως η υποκρισία δεν με ενοχλεί απλά, την σιχαίνομαι. Την θεωρώ μαζί με την αχαριστία ό, τι απεχθέστερο. Όσον αφορά τώρα στον μικροαστισμό που αναφέρεστε και με ρωτάτε αν με ενοχλεί καθώς φαίνεται μέσα στα ποιήματά μου, θα πω πως ναι με ενοχλεί πολύ, με κάνει δεν σας κρύβω να βλέπω πολλές φορές την τάξη μου με απέχθεια και οργή. Αναφέρομαι βέβαια στην υλιστική και απάνθρωπη πλειστάκις συμπεριφορά της μικρομεσαίας τάξης, της τάξης μου ( λίγο πάνω από τη φτώχεια και αρκετά κάτω από τον μεγάλο πλούτο ). Μια συμπεριφορά ποταπών ενεργειών ανέλιξης που μετατρέπει τον ευγενικό σκοπό ονειροπόλησης μιας άνετης ζωής, στον “ εφιάλτη ” της τάξης μου.

 

-Σε ποιο σημείο συναντώνται ο ορυκτός πλούτος της επιστήμης σας και ο ορυκτός της ποίησης σας;

Θα έλεγα στα έγκατα είναι ο τόπος συνάντησης. Αν και τα έγκατα της εξόρυξης στην επιστήμη έχουν καθορισμένα όρια, προσδιορισμένα βάθη σε αντίθεση με της ψυχής τα έγκατα που δεν έχουν ακόμη μετρηθεί. Για να το κάνουμε όμως λιγότερο αόριστο και για να μιλήσουμε για πλούτο αφήνοντας κατά μέρος τα όρια, θα έλεγα πως τα κοινά τους είναι το βάθος όπου βρίσκεται η πηγή της δημιουργίας, οι ατέλειωτες πιέσεις, οι ατέλειωτες ζυμώσεις χρόνων, οι ατέλειωτες εσωτερικές διεργασίες. Αυτές που επιτρέπουν τον σχηματισμό του ορυκτού πλούτου από τη μια και τον σχηματισμό της ποίησης από τον πλούτο των λέξεων από την άλλη. Ταιριάζουν τόσο μα τόσο πολύ αυτά τα δυο!Ίσως η ποίηση της γης τελικά, να είναι ο ορυκτός της πλούτος.