ΝΕΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ
Από το μητρικό ένστικτο ως τις μνήμες ενός τραγικού παρελθόντος στην ταινία του Αλμοδόβαρ – και φεμινισμός μέσα από ταινία τρόμου
Του Νίνου Φένεκ Μικελίδη
**** Παράλληλες μητέρες
Madres paralelas. Ισπανία/Γαλλία, 2021. Σκηνοθεσία-σενάριο: Πέδρο Αλμοδόβαρ. Ηθοποιοί: Πενέλοπε Κρουζ, Μιλένα Σμιτ, Ρόσι Ντε Πάλμα, Αϊτάνα Σάντσεζ-Γκιγιόν, Ντανιέλα Σαντιάγκο. 120’
Το μητρικό ένστικτο, οι γυναικείες σχέσεις και η ενηλικίωση, καθώς και οι μνήμες ενός τραγικού παρελθόντος που στοιχειώνουν το παρόν αλλά και οι συγκλονιστικές αποκαλύψεις, είναι στο επίκεντρο της νέας ταινίας «Παράλληλες μητέρες» του Πέδρο Αλμοδόβαρ, που χάρισε το Κύπελλο Βόλπι καλύτερης ερμηνείας στο πρόσφατο 78ο κινηματογραφικό φεστιβάλ της Βενετίας. Ένα εξαιρετικό μελόδραμα, στο στιλ των καλύτερων ταινιών του Ισπανού αυτού δημιουργού («Όλα για τη μητέρα μου», «Μίλα μου», Γυναίκες στα πρόθυρα νευρικής κρίσης»), που συνεχίζει απτόητος, και με μούσα, σε μια σειρά συναρπαστικές ταινίες την εξοχή Πενέλοπε Κρουζ, που με κάθε ταινία της αποδεικνύεται μια πιο ώριμη ερμηνεύτρια.
Δυο γυναίκες, που συναντιούνται στη μαιευτική πτέρυγα ενός νοσοκομείου, η Τζάνις (όνομα, όπως μαθαίνουμε που της έδωσε η μητέρα της που λάτρευε τη Τζάνις Τζόπλιν), πετυχημένη φωτογράφος, και η έφηβη Άνα, και οι οποίες, ενώ περιμένουν να γεννήσουν (θα γεννήσουν τελικά την ίδια μέρα), γίνονται γρήγορα φίλες. Ανάμεσα τους κινούνται ο παντρεμένος εραστής της Τζάνις, ανθρωπολόγος Αρτούρο, η Έλενα, η καλύτερη φίλη της Τζάνις και η ηθοποιός του θεάτρου και μητέρα της Άνας, Τερέζα.
Πέρα όμως από την ιστορία αυτή γύρω από τις σχέσεις και την ανάπτυξή τους σε μια όχι πάντα αναμενόμενη πορεία, ανάμεσα στις δυο γυναίκες, ο Αλμοδόβαρ βάζει και μια άλλη, την περιστασιακή ερωτική σχέση της Τζάνις με τον ανθρωπολόγο Αρτούρο, τον οποίο αρχικά προσλαμβάνει για να κάνει εκσκαφές για την ανακάλυψη του ομαδικού τάφου, όπου είχε ταφεί και ο παππούς της, μαζί με τα υπόλοιπα θύματα των Ισπανών φαλαγγιτών στη διάρκεια του εμφύλιου πολέμου. Ιστορία ενός τραγικού παρελθόντος που, όπως τονίζει με την επαναφορά του, ο δημιουργός, χρειάζεται να αναγνωριστεί για να ξεπεραστεί, ιστορία θα επιστρέψει προς το φινάλε για να δώσει μια άλλη, ακόμη πιο δυνατή, στροφή στην πορεία της ταινίας του.
Με τον 71χρονο Αλμοδόβαρ να παραμένει, όπως αποδεικνύει σε κάθε πλάνο του, ένας με φαντασία, πρωτοτυπία, και ευρηματικότητα, δημιουργός. Με McGuffin και ξαφνικές ανατροπές, με σκηνές όπου το μελόδραμα θυμίζει περισσότερο εκείνο του Ντάγκλας Σερκ παρά του Φασμπίντερ, κι ένα σασπένς συγγενικό μ’ εκείνο του Χίτσκοκ, με στημένα με εξαιρετική επιμέλεια, λιτά στη σύνθεσή τους, πλάνα, με εκπληκτικά και εντυπωσιακά όπως πάντα, χρώματα (η θαυμάσια φωτογραφία είναι του Χοζέ Λουίς Αλκάινε), με την ωραία μουσική του Αλμπέρτο Ιγκλέσιας, που ξέρει να τονίζει αλλά και να υποβάλλει όταν χρειάζεται, με τέλεια ελεγχόμενο ρυθμό, και με εξαίρετους ηθοποιούς, από την Πενέλοπε Κρουζ (η οποία στο ρόλο της Τζάνις δίνει τον καλύτερο εαυτό της, μέχρι την Μιλένα Σμιτ (Άνα), την Αϊτάνα Σάντσεζ Γκιγιόν (Τερέζα), τον Ίσραελ Ελεγιάλντε (Αρτούρο) και τη Ρόσι Ντε Πάλμα (Έλενα), ο ανεξάντλητος και πάντα δημιουργικός Αλμοδόβαρ έφτιαξε μια με αγάπη, λιτότητα, και ευαισθησία για τους (πάντα όμορφους, γυναικείους) χαρακτήρες του, εξαιρετική ταινία.
** ½ Titane
Γαλλία, 2021. Σκηνοθεσία: Τζούλια Ντικουρνάου. Σενάριο: Τζούλια Ντικουράνου, Ζακ Ακσοτί. Ηθοποιοί: Αγκάτ Ρουσέλ, Βενσάν Λεντόν, Γκαράνς Μαριγιέ. 108’
Στη γαλλική «Titane» της Τζούλια Ντικουρνάου (Χρυσός Φοίνικας στο φεστιβάλ Κανών), που είχε εντυπώσει με την κανιβαλική ταινία τρόμου «Raw», έχουμε παράξενη πρωταγωνίστρια, ένα είδος ανθρώπινου Transformer, που, έχοντας, μικρό ακόμη κοριτσάκι, τοποθετήσει, μετά από ατύχημα, μια πλάκα από τιτάνιο πάνω από το αυτί της, αρχίζει να έχει σχέση περισσότερο με μηχανές και αυτοκίνητα (ακόμη και σεξουαλική επαφή), παρά με ανθρώπινα όντα.
Χορεύτρια, όταν τη συναντάμε, ενήλικη πια, σ’ ένα χώρο όπου οι ημίγυμνες χορεύτριες εκτελούν τα προκλητικά τους νούμερα πάνω σε αυτοκίνητα, η Αλέξια (μια εντυπωσιακή Αγκάτ Ρουσέλ), σκοτώνει με άγριο τρόπο τον φαν που την κυνηγά ως το αυτοκίνητο της. Θα επιδοθεί και σε μια σειρά φρικτές δολοφονίες (με την αστυνομία να μιλάει ήδη για σίριαλ κίλερ) και θα κάψει το σπίτι της (έχοντας κλειδώσει και κάψει τους γονείς της στο δωμάτιο τους), πριν αποφασίσει να αλλάξει, κατά κάποιο τρόπο ζωή, παίρνοντας τη θέση του εξαφανισμένου εδώ και μια δεκαετία, θέση του γιου του αρχηγού της πυροσβεστικής (Βενσάν Λεντόν), αφού κόψει τα μαλλιά της, δέσει τα στήθη της και τραυματίσει το πρόσωπο της.
Η σκηνοθέτρια θέλησε να σχολιάσει, μέσα από την ταινία του τρόμου, θέματα φεμινιστικά, που εισάγει μέσα από την όλη ιστορία, όχι πάντα με την ίδια επιτυχία (ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά το σενάριο), αν και, από εικαστικής και ηχητικής πλευράς, καταφέρνει να δώσει ένα ενιαίο, καλά οργανωμένο, στιλ, δείχνοντας πως στο χώρο του φανταστικού ο γαλλικός κινηματογράφος έχει αποκτήσει μια ακόμη δημιουργό.
